Psychoanaliza

Psychoanalityczna psychologia Zygmunta Freuda (1856-1939) została zaprezentowana psychologom amerykańskim w serii wykładów juz w r. 1909, zanim jeszcze behawioryzm i teoria postaci wkroczyły na scenę. Wykłady te odbyły się na Universytecie Clarka na zaproszenie psychologa G. Stanleya Halla. Tak więc pierwszymi przedstawicielami nauki, którzy uznali znaczenie dzieła Freuda, byli zawodowi psychologowie, aczkolwiek przez wiele lat każda wzmianka o Freudzie była dla niego nieżyczliwa, jeśli nie wroga. Obecnie wpływ glądach na strukturę życia psychicznego, krytykując jej atomistyczny (psychika składa się z wrażeń jako podstawowych elementów-atomów) i asocjacyjny (kojarzenie się wrażeń daje w efekcie „wyższe procesy psychiczne”) charakter (przyp. red. poi.).

Chociaż dawni behawioryści nie uważaliby takiej fenomenologii za prawdziwą naukę, późniejsze uznanie sprawozdania słownego za pełnoprawne źródło danych czyni ten spór bezprzedmiotowym. Z przyczyn historycznych jest jednakże mniej prawdopodobne, aby gorliwy behawiorysta zainteresował się tymi problemami (przyp. aut ). s Teorie poznawcze interesują się raczej „procesami poznawczymi” niż „reakcjami ruchowymi”. W dalszej części książki stanie się to bardziej zrozumiale (przyp. aut.). teorii Freuda, bezpośredni i pośredni, jest' tak znaczny, że nawet ci, którzy nie wiedzą nic o psychologii, mają pewne pojęcie o Freudzie, Jeśli mamy wybrać którąś z teorii Freuda celem porównania jej z behawioryzmem i psychologią postaci, to sięgniemy do jego interpretacji nieświadomości. Podstawę teorii nieświadomości Freuda stanowi koncepcja, że niemożliwe do zaakceptowania (zakazane, karane) pragnienia wieku dziecięcego zostają wyparte ze świadomości. Stają się one częścią aktywnej nieświadomości, skąd nadal – choć w sposób nie- uświadamiany – mogą wywierać swój wpływ. Aktywna nieświadomość dąży do znalezienia swego wyrazu, co manifestuje się w różny sposób, a mianowicie poprzez sny, przejęzyczenia, nieświadome przyzwyczajenia, jak również poprzez takie społecznie aprobowane zachowanie, jak działalność artystyczna, literacka lub naukowa. Metoda psychoanalizy – swobodne kojarzenie pod kierunkiem psychoanalityka – ułatwia nieświadomym pragnieniom znalezienie słownego wyrazu. W klasycznej teorii Freuda nieświadome pragnienia miały prawie wyłącznie charakter seksualny. To akcentowanie seksualizmu okresu dzieciństwa było początkowo jedną z przeszkód do przyjęcia teorii Freuda przez medycynę i psychologię. W rezultacie jednak to podkreślanie przez Freuda znaczenia okresu wczesnego dzieciństwa stało się zachętą do licznych badań nad skutkami praktyk wychowawczych oraz do zwrócenia na nowo uwagi na motywy czy popędy, które dają początek zachowaniu i kierują nim. Ogólnie biorąc, istniejąca obecnie większa swoboda dyskusji na tematy seksualne przynosi korzyść zdrowiu psychicznemu.

Rozwój psychologii dziecka i psychologii klinicznej przyczynił się do tego, że poglądy Freuda coraz bardziej zyskiwały na znaczeniu w psychologii Dziś psychologowie akademiccy są przychylniej nastawieni do jego nauk niż dawniej, lecz nie oznacza to, że stali się jego zwolennikami. Ogólnie panuje przekonanie, że można się wiele nauczyć od psychoanalizy, lecz jej koncepcje trzeba tłumaczyć na język psychologii ogólnej i sprawdzać w miarę możności eksperymentalnie.