Teorie poznawcze

Teoria poznawcza kładzie nacisk na pewien rodzaj poznawania czy przewidywania zdarzeń w drodze spostrzegania, myślenia, czy sądzenia, jak w przypadku oceny prawdopodobieństwa lub dokonywania wyboru na podstawie względnej wartości. Interpretacja poznawcza, o czym przekonamy się w kilku miejscach w tej książce, przeciwstawia się na ogół interpretacji typu bodziec-reakcja, aczkolwiek oba te rodzaje intepretacji nie muszą być sprzeczne.

Każdy organizm wyposażony w pamięć jest zdolny do rozpoznawania pewnych podobieństw między teraźniejszością a przeszłością, w następstwie czego jest zdolny do wytwarzania pewnego rodzaju oczekiwań w stosunku do konsekwencji swojego zachowania. Według teorii poznawczej motywowane, dążące do celu zachowanie jest regulowane przez te „elementy poznawcze”, które opierają się na przeszłości, są modyfikowane przez teraźniejszość i zawierają oczekiwania dotyczące przyszłości. Dla zilustrowania teorii poznawczych zapoznamy się z trzema reprezentatywnymi sformułowaniami pewnych poznawczych aspektów motywacji.

Poziom aspiracji. W eksperymentach dotyczących poziomu aspiracji badano sposób ustalania celu. W eksperymentach tych poziom aspiracji odnosi się do celu niezbyt odległego, do czegoś, co jest prawie w zasięgu osoby badanej, a możliwy sukces jest blisko. Ustalanie celu w tych eksperymentach odpowiada temu, co robi skoczek, ustawiając na pewnej wysokości poprzeczkę między stojakami. W miejscu, gdzie ją ustawi, znajduje się jego chwilowy cel, miara jego poziomu aspiracji. Oczekuje sukcesu, lecz ustawia poprzeczkę dostatecznie jak badany poziom ocenia zadania zadanie wyjątkom trudne barazo trudne – truane – śreanie tatwe bardzo tatwe wyjątkowo tatwe