Ćwiczenia stosowane przed osiągnięciem gotowości rozwojowej

Ćwiczenia stosowane przed osiągnięciem gotowości rozwojowej mogą nie przynieść wcale polepszenia wyników lub jedynie polepszenie chwilowe. W eksperymencie przeprowadzonym na dwóch parach bliźniąt, którego przedmiotem było ćwiczenie kontrolowania czynności pęcherza, jedno niemowlę z każdej pary rozpoczynano ćwiczyć wkrótce po urodzeniu, podczas gdy drugiego nie ćwiczono wcale. Ćwiczenie nic przynosiło rezultatów, dopóki niemowlęta nie osiągnęły pewnego wieku: wówczas i pozostałych dwoje niemowląt, poprzednio nie ćwiczonych, nauczyło się tego bardzo prędko. Aczkolwiek jedna para bliźniąt nauczyła się kontroli nad oddawaniem moczu o kilka miesięcy wcześniej niż druga para, to ćwiczone i niećwiczone niemowlę z każdej pary zdobyło tę umiejętność w tym samym czasie (McGraw, 1940). Warunkiem niezbędnego zrozumienia tego, jak należy się zachowywać, była gotowość rozwojowa, a przedwczesne ćwiczenie było bezowocne. Wszelkie korzyści płynące z przedwczesnego ćwiczenia są krótkotrwałe.

Pewne dodatkowe eksperymenty przeprowadzone na tej parze jed- nojajowych bliźniąt, która brała udział w eksperymencie ze wspinaniem się na schody, wykazały, że poprawa wyników ponad normalny poziom określony dojrzewaniem, ma charakter tymczasowy. Kiedy bliźniaczki T i C osiągnęły wiek 4 lat, uczestniczyły w kilku eksperymentach, w których zawsze jedną z nich poddawano ćwiczeniu, a drugą nie. Eksperymenty obejmowały wycinanie nożyczkami, powtarzanie z pamięci cyfr, uczenie się cyfr, rzucanie kółkiem oraz utrzymanie równowagi podczas chodzenia po deskach różnej szerokości. Eksperymenty zaplanowano w ten sposób, że po wstępnym zbadaniu obu bliźniaczek ćwiczono tylko jedną z nich. Następnie badano ponownie obie bliźniaczki, po czym ćwiczono drugą. Po zaprzestaniu ćwiczeń obie bliźniaczki badano jeszcze dodatkowo trzy razy w odstępach mniej więcej 10-tygodnio- wych.

Typowy wynik był taki, że obie bliźniaczki odnosiły korzyść z ćwiczeń, lecz ta, którą ćwiczono później, zyskiwała więcej niż ta, którą ćwiczono wcześniej. Po zaprzestaniu ćwiczeń obie bliźniaczki traciły nabyte umiejętności, aż uzyskiwane wyniki spadały do poziomu typowego dla dzieci na tym samym etapie rozwoju. Jedno z zadań, a mianowicie pamięć cyfr, polegało na powtórzeniu kilku cyfr odczytywanych powoli przez eksperymentatora. Rezultaty tego eksperymentu przedstawiono graficznie na ryc. 3-6 (J. R. Hilgard, 1933).

Tak więc W eksperymentach tych nie stwierdzono trwałego zysku z ćwiczeń, których poziom sięgał pułapu możliwości bliźniaczek w tym zakresie.