Zachowanie zwierząt a zachowanie ludzi – kontynuacja

Większe znaczenie ma inne ujęcie tego problemu, które kładzie główny nacisk na odrębność człowieka. Niektórzy psychologowie utrzymują, ze człowiek tak dalece różni się od niższych organizmów, iż psychologia człowieka jest czymś zupełnie odmiennym od psychologii zwierząt, a zatem psycholog może nie interesować się zachowaniem niższych zwierząt. Ten punkt widzenia znajduje swój wyraz w pewnych formach psychologii, które rozwijają się raczej w Europie niż w Ameryce, a występują pod takimi nazwami jak „psychologia rozumiejąca”, psychologia charakteru, fenomenologia, egzystencjalizm. Przywiązują one dużą wagę do ludzkich możliwości przewidywania przyszłości, do wiedzy człowieka o śmierci, do jego zdolności bezpośredniego odbierania uczuć innej istoty ludzkiej i do szukania sensu w ludzkim cierpieniu. Te intuicyjne, moralne jakości uważane są za cechy wyłącznie ludzkie, nie mające odpowiednika w psychologii zwierząt. Taki punkt widzenia zasługuje na uwagę i nie można go pochopnie pomijać. Choć jest on bardziej związany z filozofią i religią niż z psychologią natu- ralistyczną. uzyskał wpływ na psychiatrię, tj. na leczenie zaburzeń emocjonalnych i umysłowych człowieka (May i inni, 1958).

Koncepcja tej książki będzie odzwierciedlać orientację panującą we współczesnej psycholog] amerykańskiej, która stara się umieścić naukę o zachowaniu w kontekście nauk przyrodniczych, uznaje związek człowieka z innymi biologicznymi organizmami i z tej przyczyny poszukuje ciągłości pomiędzy człowiekiem a innymi zwierzętami. Taka orientacja nie musi przeczyć odrębności człowieka tam, gdzie taką odrębność można udowodnić.