Rodzice stwierdzają, że aby wychować dziecko stosujące się do wymagań społeczeństwa, w którym wzrasta, aby przyswoiło ono sobie pewne wartości i w ten sposób stało się osobą zdolną do samokontroli, niezbędne jest kierowanie nim przez utrzymywanie dyscypliny, a także pochwalanie lub potępianie niektórych rodzajów jego zachowania. Dyscyplina może przyjmować rozmaite formy. Sears, Maccoby i Levin (1957) sklasyfikowali je w sposób następujący: nagrody (pochwała, nagroda materialna), kary (kary cielesne, pozbawienie przywilejów, groźba cofnięcia miłości, odosobnienie) oraz wskazania ukierunkowujące zachowanie (podawanie wzorów pozytywnych, podawanie wzorów negatywnych: przekonywanie).
Klasyfikując te formy w nieco odmienny sposób, ci sami autorzy łączą razem techniki uczuciowe (pochwała jako nagroda, odosobnienie i cofnięcie miłości jako kara) i techniki przedmiotowe (nagrody materialne, pozbawienie przywilejów, kary cielesne). Mają one różny wpływ na charakter dziecka.
Jeśli przede wszystkim weźmiemy pod uwagę skuteczność tych metod w kształtowaniu zachowania dostosowanego do wymagań społecznych, takiego np. jak dobre nawyki jedzenia, to stwierdzimy, że matki, które regularnie stosują kary cielesne, mają więcej trudności z jedzeniem u swych małych dzieci niż matki uciekające się do tego rodzaju
Chłodny, pewna wrogość 46 35 kary rzadko lub wcale. Matki, które okazują swym dzieciom tkliwe uczucia, mają mniej problemów z jedzeniem u dzieci niż matki, które są raczej chłodne i nieprzyjemne. Na tabl. 3-2 podano niektóre wyniki.
Jeśli zamiast uwzględniać jedynie zachowanie, wziąć pod uwagę zdolność do samokontroli, czyli stopień rozwoju „sumienia” dziecka, to również stwierdzamy zależność tych cech od rodzaju metod wychowawczych stosowanych przez rodziców. Dziećmi, u których zdolność do samooceny była najlepiej rozwinięta, okazały się te dzieci, których matki nie tylko były względnie serdeczne, lecz również stosowały groźbę cofnięcia miłości jako metodę wpływania na zachowanie dzieci (tabl. 3-3).
Leave a reply