Chociaż zasadnicze formy stosunków społecznych dziecka powstają w domu rodzinnym, to osoby spoza tego domu (zwłaszcza rówieśnicy) zaczynają z czasem odgrywać w jego życiu ważną rolę. Można tu wymienić sąsiedzkie grupy zabawowe, aczkolwiek warunki współczesnego życia miejskiego powodują, że życie społeczne dzieci coraz silniej wiąże się ze szkolą.
Dla wielu małych dzieci przedszkole zajęło miejsce licznej rodziny i dziedzińca zabaw. W przedszkolu dziecko uczy się przezwyciężać swoją nieśmiałość, bawić się z innymi dziećmi i dostosowywać się do systemu, w którym nie jest ośrodkiem uwagi. Musi ono być dość agresywne, aby powstrzymać innych od naruszania jego praw, musi też jednak nauczyć się dzielić z innymi i bawić się zespołowo. Przedszkole dostarcza dziecku doświadczeń, dzięki którym odrywa się ono od domu i przygotowuje się w sposób bardziej formalny do szkoły.
Szkoła kontynuuje proces przygotowania dziecka do życia w społeczeństwie naszego typu. Daje mu niezbędne umiejętności (takie jak umiejętność czytania, pisania i rachowania), a także uczy je, jak żyć w dyscyplinie szkolnej, jak utrzymywać swą pracę na właściwym poziomie, jak wyznaczać sobie cele i dążyć ku nim. Dziecko uczy się dzielić postawy i ideały społeczności. Poznaje swe siły i granice swych możliwości. Przygotowuje się w dalszej perspektywie do zarabiania na swe utrzymanie, do życia rodzinnego i do spełniania obowiązków obywatelskich.
Dla dziecka w wieku szkolnym bardzo ważne staje się to, czego oczekują od niego koledzy. Musi ubierać się tak, jak oni i osiągać dobre wyniki w grach, które oni uprawiają. Jeśli koledzy dokuczają mu z powodu niezdarności lub przezywają „maminsynkiem”, będzie się czuło tym głęboko dotknięte. Opinia rówieśników jest tak ważna, że jeśli rodzice 'wychowują swoje dzieci według zasad i norm różniących się od standardów stosowanych przez innych rodziców, może to spowodować obniżenie ich autorytetu lub zaburzenia emocjonalne u dziecka.
Wpływ spoza domu, podobnie jak wpływy domowe, stopniowo kształtują osobowość dziecka. Osobowość człowieka dorosłego nie jest czymś prostym. Jest ona złożonym wytworem, którego podstawę stanowią możliwości rozwojowe aktywnego organizmu, uczącego się zaspokajać swoje potrzeby wśród nacisków i możliwości stwarzanych przez otoczenie społeczne.
Leave a reply