Popęd pragnienia

Suchość w ustach i gardle przyczynia się do powstania pragnienia. Gdy błony śluzowe są względnie suche, mamy wówczas świadomość tego, że jesteśmy spragnieni. Pożądanie wody można jedynie w części zaspokoić przez złagodzenie wrażenia suchości w ustach, co osiągano, pobudzając ślinienie żuciem gumy, zwilżając usta lub znieczulając skórę ust ,i gardła. Jak skurcze żołądka stanowią tylko jeden komponent popędu głodu, tak samo suchość w ustach i gardle jest tylko jednym z komponentów popędu pragnienia. Eksperymenty na psach potwierdzają fakt, że nie sama tylko suchość w gardle, lecz i potrzeby organizmu regulują ilość wypijanej wody.

Dla psów tych obliczono normalne dzienne zapotrzebowanie na wodę, a następnie ograniczano ilość dawanej im wody, tak że niedobór jej był znany i można go było systematycznie zmieniać. Gdy później pozwolono psom pić do woli, wykazały one zdolność ścisłego „oszacowania”, ile wody potrzeba do pokrycia deficytu, tj. wypijały taką ilość wody, jakiej zostały pozbawione (Adolph, 1939).

W innym eksperymencie brakującą ilość wody wprowadzono bezpośrednio do żołądka psa przy użyciu metod chirurgicznych lub za pomocą rurki. Woda zatem wpływała do żołądka, nie zwilżając błony śluzowej jamy ustnej i gardła. Gdy psu pozwolono pić, zanim woda została przyswojona, wypijał jej tyle, jakby wcale nie wprowadzono mu sztucznie wody do żołądka. Okazało się natomiast, że po piętnastominutowej przerwie, w ciągu której organizm mógł przyswoić wprowadzoną sztucznie wodę, pies nie pił w ogóle, co dowodzi, że pragnienie zostało zaspokojone bez jakiegokolwiek bezpośredniego zwilżenia błony śluzowej jamy ustnej i gardła (Adolph, 1941).