Ponieważ płód świnki morskiej został dopiero co wyjęty z ciała matki, nie doznawał poprzednio żadnych pobudzeń pochodzących od bodźców zewnętrznych. Przy słabym pobudzeniu świetlnym oka jedyną reakcją jest jego zamknięcie (po lewej), lecz silniejsze pobudzenie powoduje podniesienie przedniej łapy do drażnionego miejsca. Okres płodowy, 51 dzień: poród następuje normalnie w 68 dniu. (Źródło: Carmichael i Smith, 1939, s. 432). takie wykazują, że pojawianie się określonych form zachowania w ich kolejności rozwojowej zależy bardziej od wewnętrznych procesów wzrostu (tj. wieku płodowego) niż od odpowiednich pobudzeń zewnętrznych (Carmichael, 1954 a).
Eksperymenty nad transplantacją u prostych form zwierzęcych, takich jak jeżowce i salamandry, pomogły biologom zrozumieć naturę procesów rozwojowych w embrionie. We wczesnym stadium rozwoju salamandry mała grupa komórek, zwana „organizatorem”, zaczyna odgrywać doniosłą rolę. „Organizator” decyduje o tym, który koniec rosnącego embrionu będzie głową, a który ogonem. Niezróżnicowane dotąd komórki zaczynają się różnicować odpowiednio do ich położenia, dzięki czemu embrion salamandry rozwija się we właściwy sposób.
W dalszym ciągu rozwoju okolice takie, jak sfera gębowa lub oczna, „organizowane” są również przez środowisko otaczających je komórek. Tak więc tkanka z okolicy brzucha, jeśli we właściwym stadium zostanie przeszczepiona w sferę oka lub gęby, przystosuje się do nowego środowiska komórek i uformuje się w oko lub gębę.
Dzięki eksperymentom nad transplantacją możemy określić tzw. normalne środowisko zewnętrzne, które podtrzymuje wzrost. Jest to takie środowisko, które nie powoduje deformacji komórkowego środowiska rosnącej tkanki. Jeśli środowisko komórkowe uległo deformacji na skutek uszkodzenia fizycznego lub środków chemicznych, to normalny rozwój zostaje zakłócony. Eksperymenty te określają również granice wpływu środowiskowego. Jak wynika z eksperymentów ngd transplantacją, przeszczepiona tkanka w pewnej mierze decyduje o tym, co nastąpi, gdy stanie się ona częścią innego embrionu. Ńa przykład, jeśli spowodujemy, by przeszczepiona tkanka brzuszna „dawcy”, należącego do jednego gatunku, uformowała głowę u „odbiorcy” z odmiennego gatunku, wówczas tkanka ta utworzy głowę charakterystyczną dla swego własnego gatunku {gatunku „dawcy”), nawet jeśli gatunek „odbiorcy” ma głowę o odmiennym kształcie (Willier, Weiss i Hamburger, 1955). 11
Eksperymenty te świadczą o znacznej plastyczności rozwoju: jest on we wszystkich przypadkach rezultatem zarówno swoistych właściwości rosnącej tkanki, jak i środowiska komórkowego. Ponieważ dla psychologii rozwojowej zakres plastyczności jest bardzo ważnym problemem, musimy rozpatrzyć go bliżej.
Leave a reply