Dwie wielkie półkule stanowiące górną część mózgu ludzkiego – reprezentują ..nowy mózg’’ człowieka. Pokrywająca je pofałdowana warstwa szarej substancji, czyli kora mózgowa, reguluje te czynności człowieka. które są dlań najbardziej specyficzne.
Stosunkowo najwięcej wiemy o tym, jak pewne funkcje organizmu są powiązane z określonymi okolicami kory. Mówimy o nich jako o funkcjach zlokalizowanych, to znaczy takich, które można zaznaczyć na mapie kory mózgowej: obszary ich występowania na tej mapie nazywamy okolicami projekcyjnymi. Można wykazać, że drażnienie prądem elektrycznym pewnych punktów kory wywoła ściśle określone rodzaje reakcji motorycznych (ruchy lub czynności narządów ciała) lub efektów sensorycznych (obejmujących wrażenia, uczucia, świadomość itp.). Gdy guz wywiera ucisk na te miejsca, występują zaburzenia tych reakcji. Gdy choroba lub uraz spowoduje ich zniszczenie, funkcje te zmieniają się lub zanikają. Popełnilibyśmy jednakże błąd logiczny, gdybyśmy przyjęli, że funkcje tc są kierowane jedynie przez tc okolice. Nawet jeśli istnienie danej okolicy jest niezbędnym warunkiem do wystąpienia 'określonej funkcji, może ono nie być wystarczającym czynnikiem dla jej regulacji. Po tej uwadze przejdziemy do przykładowego podania lokalizacji niektórych funkcji.
Zanim jednak do tego przystąpimy, zwrócimy .uwagę na kilka punktów orientacyjnych, za pomocą których moglibyśmy określić granice różnych okolic w półkulach mózgowych. Półkule te są symetryczne – jedna leży po prawej stronie, a druga po lewej: dzieli je głęboka szczelina podłużna mózgu biegnąca od czoła ku tyłowi. Tak więc najpierw musimy dokonać podziału na półkulę prawą i I ew ą. Funkcje prawej strony ciała są regulowane przeważnie przez lewą półkulę, funkcje lewej strony przez półkulę prawą. Każda półkula dzieli się na cztery płaty: płat czołowy, płat ciemieniowy, piat potyliczny i płat skroniowy. Na ryc. 2-13 widoczne są linie graniczne oddzielające poszczególne płaty. Płaty czołowe dzieli od płatów ciemieniowych bruzda środkowa, czyli bruzda Rolanda, która biegnie od okolic mózgu położonych blisko wierzchołka głowy w dół ku uszom. Granica między płatem ciemieniowym a płatem potylicznym nie jest wyraźna: dla naszych celów wystarczy wiedzieć, że płat ciemieniowy leży u wierzchołka mózgu za bruzdą Rolanda, a płat potyliczny znajduje się na samym tyle mózgu. Płat skroniowy jest wyraźnie wyodrębniony za pomocą głębokiej bruzdy biegnącej w bocznej partii mózgu, tzw. bruzdy bocznej, czyli Sylwiusza. Płaty skroniowe leżą poniżej i z boku pozostałych części półkul.
Leave a reply