Laboratorium Wundta

Wilhelma WTundta (1832-1920) uważa się powszechnie za twórcę nowoczesnej psychologii eksperymentalnej, ponieważ on to założył w 1879 r. w Lipsku pierwsze laboratorium psychologiczne. Większość jego prac była poświęcona zmysłom, szczególnie wzrokowi. Poprzez swoje badania nad czasem reakcji Wundt i jego współpracownicy wnieśli również wielki wkład do prac nad mierzeniem czasu procesów psychicznych. Prócz tego badali om uwagę, procesy emocjonalne i procesy skojarzeniowe pamięci Psychologia Wundta była intro- spckcyjna (tj. odwoływała się do sprawozdań badanego z jego własnych doznań), lecz równocześnie przywiązywała wielkie znaczenie do metod laboratoryjnych, korzystając z różnych rodzajów precyzyjnych przyrządów Jako przykład możemy przytoczyć jeden z wczesnych eksperymentów Wundta nad czasem reakcji, przeprowadzony w 1888 roku. Czas reakcji jest to czas, który upływa między bodźcem a reakcją na ten bodziec. Wundt stwierdził, ze jeśli badany – który ma zdjąć palec z klucza telegraficznego w momencie, gdy zapali się światło – zwraca uwagę na zobaczenie światła, wówczas czas reakcji jest dłuższy w porównaniu z sytuacją, w której skierowuje swą uwagę na ruch palca. Wydaje się to trochę dziwne, zwłaszcza ze badany reaguje w każdym przypadku bardzo szybko, a różnica, jak to nieco nieściśle w tym wczesnym eksperymencie ustalił Wundt, wynosiła około 0,1 sekundy. Czemu ją przypisać? Wundt odróżniał percepcję od apercepcji, które to rozroż- menie ma dziś głównie znaczenie historyczne. Twierdził on, że gdy uwaga była skierowana na ruch, wówczas miała miejsce prosta percepcja, przy czym światło bardzo szybko wywoływało ruch. Kiedy zaś uwaga była skierowana na bodziec, wówczas występowała dodatkowa czynność – apercepcja, która jest jakby pełniejszą percepcją tego światła. Wundt określił, ze ta apercepcja trwa około 0,1 sekundy. Dziś nie zgadzamy się wprawdzie z jego interpretacją, ponieważ procesy zachodzące między bodźcem a reakcją mają bardziej złożoną strukturę, niż to przypuszczał Wundt. lecz takie eksperymenty pozwoliły powiązać teorię z obserwacjami, zapoznawały psychologów ze stosowaniem przyrządów laboratoryjnych oraz wprowadziły pomiary ilościowe do psychologii.

Laboratorium Wundta odegrało doniosłą rolę w rozwoju amerykańskiej psychologii, ponieważ wielu jej pionierów odbywało tam swe studia. Aczkolwiek William James już w 1875 r. prowadzi! w Harwardzie małe laboratorium dla celów poglądowych, to oficjalnie pierwsze laboratorium w Ameryce założył w r. 1883 przy Uniwersytecie Johna Hopkinsa G. Stanley Hall, jeden z tych, którzy studiowali u Wundta. Hall założył również w 1887 r. pierwsze amerykańskie czasopismo psychologiczne, ..American Journal of Psychology”. Pierwszym człowiekiem w Ameryce, który otrzymał nominację na profesora psychologii, był J. McKeen Cattell, inny uczeń Wundta, któremu przyznano ten tytuł w r 1888 no Uniwersytecie Pensylwańskim Zanim upłynął rok 1890 uczniów Wundta można było znaleźć na takich uniwersytetach, jak Kalifornijski. Katolicki, Harwardzki, Stanfordzki, Clarka, Cornelłn, Princeton, Yale oraz stanów Iowa i Minnesota. Nic dziwnego, że nowe laboratoria w Ameryce zakładano, wzorując się głównie na laboratorium Wundta.