Auior ten odróżnia potrzeby psychogenne od wiscerogennych, czyli fizjologicznych. W zestawieniu tym zmieniono mcktÓTe terminy, aby uniknąć neologizmów wprowadzonych przez Murraya.
– 1. Przejawy motywów ludzkich są odmienne w różnych kulturach i u różnych osób w obrąbie tej samej kultury. Różnice te powstają dlatego, że wiele motywów zostało nabytych w wyniku specyficznych doświadczeń, i w każdym przypadku przejawiają się one za pośrednictwem wyuczonego zachowania.
– 2. Motywy podobne mogą znajdować swój wyraz w odmiennym zachowaniu. Niechęć w stosunku do kogoś może się wyrazić w atakowaniu lub unikaniu go.
– 3. Motywy odmienne mogą się wyrażać w podobnym zachowaniu. Tak więc dwaj ludzie mogą poświęcić się malarstwu: jeden, aby zrobić przyjemność rodzicom, a drugi, aby im dokuczyć.
– 4. Motywy często przejawiają się w zamaskowanej postaci. Zdarzało się, ze przyczyną kradzieży przez chłopców były ich konflikty seksualne. Motywem kradzieży nie był tu ,,motyw zysku” (uznawany przez niektórych psychologów za jeden z podstawowych motywów), lecz zamaskowany popęd seksualny.
– 5. Każdy pojedynczy akt zachowania może być przejawem działania kilku motywów. Uczony przy pracy w swym laboratorium może być kierowany chęcią odkrycia prawdy, pragnieniem sławy oraz koniecznością powiększenia swych zarobków potrzebnych na utrzymanie rodziny. Wszystkie te motywy, a także i inne mogą działać jednocześnie. Zasada wielostronnej determinacji zachowania ma doniosłe znaczenie, lecz fakt ten utrudnia opisanie motywów działających w poszczególnych przypadkach.
Wynika stąd, że nie możemy ustalić definitywnej listy motywów po prostu przez sklasyfikowanie czynności, które wykonują ludzie. Zamiast tego musimy w drodze wnioskowania dochodzić do podstawowych motywów leżących u podłoża tych czynności. Nawet jeślibyśmy wiedzieli bardzo dużo o motywach ludzkich i gdyby nasze wnioski były trafne, jeszcze musielibyśmy się zastanawiać nad szczegółowością naszej listy. Chęć zdobycia sobie pozycji można przypuszczalnie uważać za pojedynczy motyw albo też, jeśli sobie tego życzymy, możemy różne aspekty tego pragnienia, a więc chęć dominowania, pragnienie prestiżu, władzy i poczucia bezpieczeństwa traktować jako odrębne motywy, W tym świetle fakt, że eksperci ustalają niejednakowo długie listy motywów, nie dowodzi istnienia sprzeczności.
Chociaż listy motywów, które mają wyraźne podłoże fizjologiczne (takich jak głód czy pragnienie), zdają się być ustalane mniej arbitralnie, motywy te również są źródłem pewnych komplikacji, które powodują, że klasyfikacja w tym zakresie jest nieco dowolna. Istnieją specyficzne rodzaje głodu mające siłę motywującą, np. głód soli, który pędzi zwierzęta do lizawek: istnieją perwersje pokarmowe, w których pragnienie szczególnych odmian pożywienia jest całkiem nieproporcjonalne do potrzeb organizmu. Dobrze także wiemy, że istnieją specjalnie wyrabiane rodzaje pragnienia. Tak więc głód i pragnienie bynajmniej nie są prostymi ani jednolitymi motywami.
Leave a reply