Motywy i naśladowanie

Motywy działają jako bodźce nakłaniające uczącego się do aktywności. Uruchamiają i utrzymują aktywność uczącego się. Które motywy będą skuteczne w danym przypadku, zależy od gatunku, płci, wieku, inteligencji, zainteresowań i osobowości uczącego się. Dziewięcioletni chłopiec uczy się zasad baseballu chętniej niż zasad gramatyki.

Motywy nie zawsze są oczywiste i zmieniają się od czasu do czasu. Jednak niektóre muszą być obecne przynajmniej na początku uczenia się. Gdy proces uczenia się został już rozpoczęty, duma z osiągnięć lub wstyd wynikający z porażki mogą podtrzymywać aktywność. Takie społeczne motywy noszą nazwę motywów pochodnych. Są one konieczne do podtrzymywania aktywności związanych z uczeniem się i czasami powodują, że pierwotne motywy tracą swoje znaczenie.

Dokładne odtworzenie poprawnej reakcji wymaga od uczącego się uważnej obserwacji wzorca. Często mówi się, że zwierzęta uczą się przez naśladowanie, ale eksperymenty wykazują, że kopiowanie nie występuje u małp w więcej niż 50% przypadków. Widocznie małpy nie „małpują” w znaczeniu „imitacji”, tak jak to się powszechnie uważa. W przypadku zwierząt stojących na niższym szczeblu ewolucji niż małpy – na przykład psów i kotów – nie ma żadnych dowodów na prawdziwe naśladowanie. Do dokładnego naśladowania układów reakcji niezbędne są wysoce rozwinięte zdolności percepcyjne, którymi dysponuje jedynie człowiek.

Oczywiście uczymy się nie tylko przez obserwację, ale musimy także wykonywać czynności naśladowcze. Demonstracja może skrócić okres prób i błędów, ponieważ od razu pokazuje najlepszą kombinację ruchów i umożliwia naśladowcy wyeliminowanie błędnych i zbytecznych gestów. Ponadto utalentowany nauczyciel uwypukla skojarzenia, które mogłyby być pominięte przez ucznia, poprawia błędy, zanim się utrwalą, oraz dostarcza bezpośrednich wzmocnień w przypadku poprawnych reakcji poprzez wskazywanie ich praktycznych zastosowań w dziedzinach, które są interesujące dla ucznia.

Uświadomienie sobie własnych dobrych wyników jest silnym bodźcem pobudzającym do dodatkowego wysiłku. Uczniowie szkół mogą pracować z wielkim entuzjazmem, aby pobić swój własny zeszłoroczny rekord lub rekord innej klasy. Jeśli uczeń jest nieśmiały lub łatwo zniechęca się, wtedy często bardziej pożądane jest, aby pracował raczej w celu pobicia własnego rekordu, niż żeby rywalizował z kimś innym. Nieśmiałemu uczniowi nie przeszkadza tak bardzo porażka poniesiona przy pobiciu własnego rekordu jak niepowodzenie ze współzawodnikiem.