Pamięć

Co mamy na myśli mówiąc, że komuś udało się nauczyć czegoś? Na ogół myślimy, że – niezależnie od tego, czy sam dokonał wielkiego odkrycia, czy też nie – zapamiętał coś. Pamięć jest więc dowodem, że coś zostało wyuczone.

Wszyscy zapamiętujemy wiele rzeczy w ciągu dnia. Na nasze zachowanie bezustannie wpływa zapamiętane przez nas przeszłe doświadczenie. Pamięć można więc zdefiniować jako aktualną wiedzę na temat przeszłego doświadczenia.

Pamięć może przejawiać się w kilku formach. Najprostszą formą jest pamiętanie czegoś wtedy, kiedy jest to dostępne naszym zmysłom. Ta forma pamięci nazywana jest rozpoznawaniem. Rozpoznajemy twarze swoich przyjaciół, utwory muzyczne, obrazy – czyli, mówiąc krótko, zbiory bodźców fizycznych, które wcześniej zostały zarejestrowane przez nasze narządy zmysłu.

Przypominanie to trudniejsza, ale nie najtrudniejsza forma pamięci. Mówimy o przypominaniu wtedy, kiedy nie doświadczając czegoś w danej chwili, uświadamiamy sobie, że doświadczaliśmy już tego w przeszłości. Przypominamy sobie na przykład tytuł książki, którą skończyliśmy czytać w zeszłym tygodniu.

Jeszcze trudniejszym rodzajem pamięci jest zapamiętanie materiału na tyle dokładnie, aby móc go później odtworzyć. Możesz rozpoznać dziesięć przykazań i przypomnieć sobie, że kiedyś się ich uczyłeś, ale czy potrafisz je odtworzyć?

Czwarty rodzaj pamięci to działanie nawykowe, dzięki czemu automatycznie wykonujemy coś, czego się nauczyliśmy. Niezależnie od tego, czy rozpoznajemy, przypominamy so bie, odtwarzamy czy też działamy nawykowo, w każdym przypadku musimy najpierw przyswoić sobie zapamiętywany materiał. Przyswajanie jest pierwszym krokiem w procesie, który kończy się zapamiętaniem.

Poszczególne formy pamięci są związane z określonymi formami przyswajania. Spostrzeganie jest warunkiem rozpoznawania i przypominania. Aby coś odtworzyć, musimy to zapamiętać. Aby działać nawykowo, musimy ukształtować nawyk.

Jako odpowiedzialni dorośli chcemy poznać techniki uczenia się, dowiedzieć się, jak zapamiętywać, jak rozwijać swoje umiejętności, jak kształtować dobre nawyki, a jak przełamywać złe. Podstawą skutecznego uczenia się i kształtowania nawyków są ogólne prawa uczenia się. Ponieważ zapamiętywanie i kształtowanie nawyków są formami uczenia się, także i do nich odnoszą się ogólne prawa uczenia się.