Jeśli mówimy, że postępki pewnej osoby wynikają z silnego motywu osiągnęć, innej – z wyraźnej potrzeby afiliacji, a jeszcze innej – z dążenia do mocy, to twierdzenia te mogą mieć walor naukowy tylko wtedy, gdy w jakiś sposób możemy mierzyć wzbudzone motywy, określając ich intensywność u danej osoby w porównaniu z innymi, przy możliwie jednakowych warunkach pobudzenia. Opracowano szereg metod, pozwalających oceniać motywy działające u danej jednostki: niektóre z nich już opisywaliśmy. Obecnie możemy przystąpić do podsumowania tych metod.
Obserwacja zachowania i badanie przypadków. Obserwując zachowanie jednostki w rozmaitych sytuacjach, wobec których staje ona w życiu, obserwator lub osoba przeprowadzająca wywiad może wyciągnąć pewne wnioski co do różnych działających motywów oraz ich doniosłości dla danej jednostki. Tę metodę stosowała w swych szeroko zakrojonych badaniach Frenkel-Brunswik (1942). Wybrała ona osiem spośród psychogennych potrzeb zaproponowanych przez Murraya (1938) i dodała do nich dziewiątą2, po czym poleciła trzem dorosłym osobom, dobrze znającym osiemdziesiąt sześć badanych osób (czterdziestu dorastających chłopców i czterdzieści sześć dorastających dziewcząt), by oceniły każdą osobę badaną z punktu widzenia każdego z tych motywów. Następnie oceny te porównywano i badano wzajemne zależności między motywami. Stwierdzono na przykład ujemną korelację między ocenami potrzeby poniżenia a ocenami potrzeby uznania i dominacji.
Sprawozdania o sobie. Mogą one przyjmować rozmaite formy. Jedną ze stosowanych metod jest metoda inwentarza osobow-ości, w której badany odpowiada na pytania dotyczące jego osoby. Edwards (1954)
Były to następujące potrzeby: (1) niezależności, (2) akceptacji społecznej. (3) osiągnięć, (4) uznania, (5) poniżania się, (6) agresji (7) oparcia (bycia przedmiotem starań i troski), (8) dominacji oraz (9) ucieczki (przyp. aut.). skonstruował test, zwany Inwentarzem Upodobań Osobistych, składający się z tak dobranych twierdzeń, by reprezentowały szesnaście potrzeb z listy Murraya. Badany musi dokonywać wyboru pomiędzy dwoma stwierdzeniami reprezentującymi różne potrzeby, wskazując w ten sposób, które z nich są dla niego ważniejsze. Wyniki dla każdej z szesnastu potrzeb można korelować między sobą tak samo, jak korelowano oceny w badaniach Frenkel-Brunswik. Edwards znalazł na przykład dodatnią korelację (r = ,46) między potrzebą afiliacji a potrzebą opiekowania się (troszczenia się o kogoś) oraz negatywną korelację (r = = -,36) między potrzebą opiekowania się a potrzebą niezależności. Te rezultaty, których można się było spodziewać, służą jedynie jako przykład tego, w jaki sposób można spożytkować tego rodzaju badania
Leave a reply