Powidoki

Jeśli usilnie wpatrywałeś się w jakiś jasny obiekt, a on nagle zniknął, będziesz dalej widział obraz tego przedmiotu. Skłonny jesteś pomyśleć, że widzisz rzecz, której nie ma. Tak właśnie jest. Jest to powszechne doznanie wzrokowe zwane powidokiem, zjawisko często demonstrowane i wyjaśniane w laboratoriach psychologicznych. nie należy do częstych, codziennych doświadczeń. Przykładem jest żółtawa plama powstająca „przed oczyma” po patrzeniu na słońce. Wpatrując się przez kilka chwil w rycinę 6, możesz doświadczyć powidoku zaraz po zdjęciu wzroku z rysunku.

W powidoku negatywnym dostrzeżesz barwę lub wzór bodźca, który jest dopełnieniem cech pierwotnego obrazu, np. jeśli przez minutę będziesz się wpatrywać w całkowicie czarną powierzchnię, powidok okaże się biały lub szary. Możesz to także sprawdzić, wpatrując się przez minutę w jasnoczerwony kawałek papieru. Następnie przenieś swój wzrok na neutralne szare tło. Doświadczysz powidoku w kolorze zielonkawym (zielony jest bowiem barwą dopełniającą dla czerwieni). Spróbuj doznać opisywanego zjawiska posługując się portretem znanej postaci historycznej zamieszczonym na rycinie 7.

Przez około minutę utrzymaj wzrok na tym obrazku, potem szybko skieruj go na białą kartkę papieru. Zobaczysz dopełniające wyobrażenie sportretowanej osoby. Wyraźne widzenie możliwe jest wówczas, gdy oczy i oglądany przez nie przedmiot są względnie nieruchome względem siebie. Proces widzenia można tu porównać z robieniem zdjęć aparatem fotograficznym. Do zarejestrowania obrazu przez siatkówkę wymagany jest pewien czas ekspozycji tego obrazu.