Poziom aspiracji

Badany skłonny jest ustalać swój własny cel (poziom aspiracji) – w obrębie zacienionego pola, w którym może doświadczyć sukcesu lub porażki. (Źródło: Hoppe, 1030). wysoko tak, by móc ją także strącić. Nie miałby żadnej satysfakcji, gdyby ustawił ją tak nisko, aby móc przeskoczyć ją za każdym razem. Satysfakcja przychodzi wtedy, gdy udaje mu się przeskoczyć poprzeczkę umieszczoną na nowej, większej wysokości.

Eksperymenty nad poziomem aspiracji pomagają określić cele danej osoby, ponieważ w tych eksperymentach (jak w przykładzie ze skokiem wzwyż) sukces zależy cd tego, co dana osoba sama stara się osiągnąć.

W pierwszym eksperymencie wiążącym się z zagadnieniem poziomu aspiracji (Hoppe, 1930), okazało się, że poczucie sukcesu lub porażki u osoby badanej zależy od trudności zadania. Jak pokazano na ryc. 5-12-zadanie może być „zbyt łatwe”. Wówczas osoba badana nie doznaje żadnego poczucia sukcesu, nawet jeśli wykona zadanie. Komuś, kto potrafi grać w szachy, nie daje satysfakcji wygranie w domino. Zadanie może być również „zbyt trudne”, a wówczas, ponieważ nie ma tu żadnego „zaangażowania”, osoba, która nie rości sobie np. pretensji do znajomości rosyjskiej gramatyki, nie będzie miała poczucia porażki, jeśli nie potrafi odpowiedzieć-na pytania z zakresu tego przedmiotu: nie oczekuje ona od siebie znajomości tych odpowiedzi. Odczucia sukcesu i porażki pojawiają się w zakresie pośrednim: pomiędzy punktem, w którym sukces jest wysoce prawdopodobny, lecz po- wtedy, gdy uzyskany wynik wypadał powyżej wyniku grupy o wysokim prestiżu (studenci przed dyplomem). Tak więc, na indywidualne ustalanie celu wpływa dążenie do prestiżu i bezpieczeństwa .oraz inne cele, będące odbiciem warunków, w których motywowane zachowanie zachodzi.