Starając się utrzymać korzystną pozycję wobec rodziców, dziecko często przejawia zazdrość o braci i siostry. Wyrażenie – rywalizacja rodzeństwa – bywa używane dla określenia współzawodnictwa pomiędzy dwoma braćmi, dwiema siostrami lub między bratem a siostrą.
Rywalizacja występuje często po urodzeniu się brata lub siostry. Dziecko dwu- lub trzyletnie, które stanowiło ośrodek uczuć i uwagi rodziców, widzi teraz, że zainteresowania ich przenoszą się na niemowlę. W rezultacie może ono wyrażać niechęć do niemowlęcia w słowach lub może zachowywać się wobec niego agresywnie. Często zmusza się je, by mówiło gościom jak jest szczęśliwe i dumne, że ma nowego braciszka czy siostrzyczkę. Może ono wówczas okazywać swą zazdrość w sposób pośredni, nawet jeśli zewnętrznie dostosowuje się do roli kochającego brata czy siostry. Czasami rywalizacja wyraża się w zachowaniu regresywnym, tj. charakterystycznym dla młodszego wieku. Starsze dziecko, u którego nocne moczenie się ustąpiło przed kilkoma miesiącami, może zacząć ponownie moczyć się. Poniższy przypadek stanowi ilustrację tego, jak urodzenie się brata czy siostry może wpłynąć na dziecko.
Kształtowanie typu męskiego lub żeńskiego wiąże się raczej z uspołecznianiem niż z biologicznymi różnicami płciowymi. Oczywiście, oba te aspekty mają doniosłe znaczenie. Niepowodzenia izolowanych w dzieciństwie samców małp w nawiązaniu normalnych stosunków płciowych z samicami dowodzą, te pewien todzaj uspołecznienia jest ważny i u niższych zwierząt (Mason, 1960). (Przyp. aut.).
Dwu i półroczna Janeczka przed urodzeniom się braciszka była według swej matki ideałem „grzecznego dziecka’’, rzadko płakała, wymagała mało uwagi, chętnie bawiła się sama w kojcu. Po urodzeniu się chłopca Janka stała się bardzo nerwowa i zaniepokojona, zadawała mnóstwo pytań dotyczących nowego dziecka. Wkrótce zaczęła miewać humory i kaprysy. Chociaż chciała być blisko niemowlęcia, żartobliwie podawała projekty, by obciąć mu rączki lub utopić w strumieniu.
Leave a reply