Zmodyfikowany test „zgadnij kto to?” składał się ze zdań opisujących wybrane rodzaje zachowania. Każde dziecko wpisywało nazwiska jednego lub więcej kolegów z tej samej klasy, którzy jego zdaniem pasowali do tego opisu. Np. skłonność do niespokojnego i spokojnego zachowania przedstawiono w sposób następujący:
– 1. Jest to ktoś, komu w klasie trudno jest usiedzieć spokojnie: kręci się na swym miejscu lub wstaje i chodzi po klasie.
– 2. Jest to ktoś, kto potrafi pracować spokojnie, nie kręcąc się na swym miejscu.
Wyniki tego testu opracowuje się licząc, ile razy każde dziecko zostało wymienione przez kolegów. Dziecko określone jako niespokojne przez 25 innych dzieci ma wyższy wynik pod względem „niespokoj- ności” niż dziecko określone tak przez 15 czy 20 innych dzieci. Piętnastolatki uważały za pożądane nieco inne cechy niż dwunastolatki. Mówią o tym następujące podsumowania, które ukazują zmiany zachodzące pod tym względem u chłopców i dziewcząt.
– 1. Dwunastoletni chłopcy i dziewczęta kładą silny nacisk na to, że u chłopców w tym wieku pożądaną cechą jest aktywność wszelkiego rodzaju. Wolą oni chłopca agresywnego, hałaśliwego i gwałtownego, nie dbającego o swą powierzchowność niż uległego, powściągliwego i schludnego: ponad wszystko cenią wysokie umiejętności w grach zespołowych.
– 2. Piętnastoletni chłopcy i dziewczęta nadal cenią u chłopców w tym wieku cechy uważane za „męskie”, takie jak biegłość w grach, odwagę i obstawanie przy swoim zdaniu.
Równie silny nacisk kładą jednak na przystojną powierzchowność, obycie towarzyskie i swobodę w obcowaniu z dziewęzgtami. Wesołość i poczucie humoru są ważne, lecz nadmierna żywość i superaktywność uważane są za cechy raczej dziecinne i mało istotne.
Chociaż istnieje zatem ciągłość pomiędzy cechami pożądanymi u chłopców dwunastoletnich i piętnastoletnich, można zauważyć dwie zmiany. U piętnastoletnich większy nacisk kładzie się na dojrzałość i powodzenie u dziewcząt, a odrzuca się „dziecinne wyskoki”.
Poniższe zestawienie ukazuje różnice pomiędzy cechami uznawanymi za pożądane u dziewcząt dwunasto- i piętnastoletnich. Wydaje się, że zmiany zachodzące u dziewcząt są nieco większe niż u chłopców.
– 3. Cechy najbardziej charakterystyczne dla dwunastoletniej dziewczynki, która cieszy się uznaniem wśród swoich rówieśników, to miły, pociągający wygląd, swobodne, lecz raczej spokojne i grzeczne maniery towarzyskie, pogodny nastrój oraz opanowane zachowanie dostosowane do wymagań dorosłych. Wesołe i żywe usposobienie są mile widziane, lecz hałaśliwe, wrzaskliwe – nie.
– 4. Dziewczęta piętnastoletnie zdobywają uznanie dwiema zasadniczymi metodami: albo poprzez koleżeńskie, pogodne i raczej agresywne traktowanie zarówno chłopców, jak i dziewcząt, albo dzięki wyrafinowanemu, „czarującemu” sposobowi bycia, który pociąga chłopców (Tryon, 1943, s. 558-65).
Leave a reply