Widzenie jest prawdopodobnie najbardziej skomplikowaną czynnością zmysłową. Narządami zmysłowymi wzroku są oczy. Ich działanie możemy porównać do działania aparatu fotograficznego. Odbite od przedmiotu fale świetlne wpadają do oka przez źrenicę i przechodzą przez soczewkę. Skupiają się na siatkówce, która jest jakby fotograficzną kliszą oka, czyli właściwym receptorem bodźca wzrokowego. Nerw wzrokowy pośredniczy w przekazywaniu bodźców z siatkówki do mózgu.
Siatkówka zawiera dwa rodzaje komórek odbiorczych – pręciki i czopki, nazwane tak ze względu na ich kształt. Czopki są skupione w środkowej części siatkówki, a pręciki na jej zewnętrznym obrzeżu. Stosunek liczby czopków do liczby pręcików maleje w kierunku od środka do zewnętrznego brzegu siatkówki. W centrum siatkówki znajduje się niewielkie zagłębienie zwane dołkiem środkowym siatkówki. Jest to miejsce największego skupienia czopków, a zatem pole najostrzejszego widzenia przy świetle dziennym.
Pręciki służą do widzenia o zmierzchu lub przy oświetleniu światłem o niewielkim natężeniu oraz umożliwiają rozróżnianie różnych stopni szarości. Czopki służą do widzenia w warunkach światła dziennego oraz także pozwalają widzieć barwy.
Dla potwierdzenia podanej wyżej lokalizacji pręcików (widzenie o zmierzchu) w zewnętrznej (obwodowej) części siatkówki przeprowadźmy następujący test. Wieczorem wybierzmy na niebie kilka ledwie widocznych gwiazd. Jeśli skierujemy spojrzenie dokładnie na nie, będzie nam trudno je dostrzec. Obróćmy wówczas głowę w bok i popatrzmy kątem oka: zobaczymy nagle kilka słabo świecących gwiazd. Powodem tego zjawiska jest właśnie koncentracja pręcików w peryferycznej części siatkówki.
Leave a reply