0

Popędy o nieustalonych odpowiednikach fizjologicznych

Wśród motywów, jakie chętnie bada się na zwierzętach, występują trzy motywy, których fizjologiczne odpowiedniki trudno ustalić, chociaż działają zupełnie tak, jak gdyby były „popędami” w tym samym sensie, co motywy rozpatrywane powyżej. Są to popędy aktywności, manipulacji i ciekawości. Zwierzę pozbawione sposobności do ruchu będzie starało się zająć jakąś aktywnością ze względu na nią samą (Hill, 1956): małpy, którym dano możność rozbierania mechanicznego urządzenia, robiły to bez żadnej widocznej nagrody poza zaspokojeniem pewnego rodzaju popędu manipulacji (Harlow, Harlow i Meyer, 1950) (ryc. 5-4): można też wykazać, że motywem wielu czynności u zwierząt jest ciekawość (Butler, 1953: Berlyne, 1955).

Berlyne (1960) niedawno podsumował prace nad eksploracją otoczenia i ciekawością. Uważa on, że dogodnie jest podzielić zachowanie eksploracyjne na trzy kategorie, reakcje orientacyjne, eksplorację ruchową oraz reakcje badawcze.

Szczególną uwagę reakcji orientacyjnej poświęcili badacze rosyjscy, np. Sokołow (1960), Gdy pojawia się nowy lub niezwykły bodziec, organizm reaguje zmianami w postawie oraz odpowiednim nastawieniem organów zmysłowych, co pociąga za sobą rozległe konsekwencje fizjologiczne w całym organizmie. Reakcja ta wykazuje tendencję do stopniowego zanikania, jeśli nowy bodziec pojawia się wielokrotnie w odstępach kilku sekund lub minut.

Wyznacznikami reakcji orientacyjnej są te cechy, które kojarzymy z uwagą, a więc intensywność, barwa, nowość, niezwykłość, złożoność. Na przykład gdy Berlyne (1953) pokazywał niemowlętom w wieku od trzech do dziewięciu miesięcy figury przedstawione na ryc. 5-5, oczy ich znacznie- częściej zwracały się ku tym figurom, które na rysunku leżą po prawej stronie.

Eksploracja ruchowa wiąże się 2 tendencją do biegania, badania i przeszukiwania otoczenia i może występować np. u zwierząt, które znalazły się w nowym miejscu: w ten sposób zachowuje się kot przyniesiony do nowego domu. Zachowanie tego rodzaju można łatwił

Leave a reply

You may use these HTML tags and attributes: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>