Nadnercza składają się z dwóch głównych części, z których każda wydziela swoje własne hormony. Rdzeń nadnerczy wydziela adrenalinę i nora.drenalinę. Kora tych gruczołów wydziela szereg produktów hormonalnych, zwanych łącznie hormonami kory nadnercza.
Aby zrozumieć zachowanie, musimy wiedzieć, co je pobudza i co mu nadaje kierunek: tymi aspektami aktywnego i ukierunkowanego na cel zachowania zajmuje się psychologia motywacji. Ponieważ z sukcesami i klęskami motywowanego zachowania łączą się ściśle: przyjemność i cierpienie, nadzieja i strach, zadowolenie i przykrość – między motywacją a emocją istnieje biisici związek.
Auior ten odróżnia potrzeby psychogenne od wiscerogennych, czyli fizjologicznych. W zestawieniu tym zmieniono mcktÓTe terminy, aby uniknąć neologizmów wprowadzonych przez Murraya.
Wykres obrazuje wiek, w jakim 933 przyrodników, matematyków i wynalazców stworzyło 1359 wybitnych dzieł (Źródło: Lehman, 1953). Wszystkie poprzednie dane dotyczyły jedynie osiągnięć wybitnych. Czy uczeni i pisarze, którzy wcześnie tworzą dobre dzieła, będą na ogól pracować jeszcze lepiej, gdy dojrzeją, czy też ich najlepsze dzieło powstaje wcześnie? Lehman postanowił odpowiedzieć na to pytanie przez ustalenie, w jakim wieku wybitni ludzie z różnych dziedzin stworzyli swoje ,,najlepsze dzieło”, najlepsze-według oceny innych osób kompetentnych w tych dziedzinach. Jeśli przedstawimy wiek, w jakim stworzono „najlepsze dzieła” na tle całego okresu produktywności, otrzymamy odpowiedź na nasze pytanie. Lehman opracował szereg takich zestawień. Typowy przykład widzimy na ryc. 4-15. Wybitni filozofowie publikowali swoje „najlepsze dzieła” przeważnie w szczytowym punkcie okresu ogólnej produktywności. Chociaż kontynuowali oni swą twórczość aż do ostatnich lat życia, wśród ich prac było coraz mniej dziel wybitnych. Tak samo jest i w innych dziedzinach: jeśli na wykresie uwzględnimy tylko najlepsze prace, szczyt produktywności przypada równie wcześnie, a spadek z wiekiem jest wtedy szybszy, niż gdy bierzemy pod uwagę ogół wybitnych prac.
Opisane powyżej korelacje odpowiadają schematowi eksperymentu, w którym występuje jedna zmienna niezależna i jedna zmienna zależna. Dla przypadków bardziej złożonych istnieją również bardziej złożone metody korelacji, lecz z nimi zapoznamy się później.
Układ parasympatyczny dzieli się na dwie części: niektóre z jego włókien biorą początek w rejonie czaszki, powyżej włókien układu sympatycznego, a inne niżej od nich w okolicy kręgów krzyżowych (ryc. 2-15).
Wzajemna wymiana naładowanych elektrycznie cząsteczek, czyli jonów, przez błonę włókna nerwowego umożliwia przekazywanie impulsu nerwowego.
Praktyczna (i teoretyczna) doniosłość określenia wpływu dojrzewania polega na zależności pomiędzy dojrzewaniem a wynikami ćwiczenia w różnym wieku. Większość czynności rozwija się zarówno dzięki dojrzewaniu, jak i uczeniu się. Dobry przykład stanowi mowa. Dziecko uczy się mówić dopiero wtedy, gdy osiągnie wiek po temu (dojrzewanie). lecz uczy się mówić w tym języku, który słyszy wokół siebie (uczenie się).
Większe znaczenie ma inne ujęcie tego problemu, które kładzie główny nacisk na odrębność człowieka. Niektórzy psychologowie utrzymują, ze człowiek tak dalece różni się od niższych organizmów, iż psychologia człowieka jest czymś zupełnie odmiennym od psychologii zwierząt, a zatem psycholog może nie interesować się zachowaniem niższych zwierząt. Ten punkt widzenia znajduje swój wyraz w pewnych formach psychologii, które rozwijają się raczej w Europie niż w Ameryce, a występują pod takimi nazwami jak „psychologia rozumiejąca”, psychologia charakteru, fenomenologia, egzystencjalizm. Przywiązują one dużą wagę do ludzkich możliwości przewidywania przyszłości, do wiedzy człowieka o śmierci, do jego zdolności bezpośredniego odbierania uczuć innej istoty ludzkiej i do szukania sensu w ludzkim cierpieniu. Te intuicyjne, moralne jakości uważane są za cechy wyłącznie ludzkie, nie mające odpowiednika w psychologii zwierząt. Taki punkt widzenia zasługuje na uwagę i nie można go pochopnie pomijać. Choć jest on bardziej związany z filozofią i religią niż z psychologią natu- ralistyczną. uzyskał wpływ na psychiatrię, tj. na leczenie zaburzeń emocjonalnych i umysłowych człowieka (May i inni, 1958).
Gdy niemowlę rośnie, jego reakcje wobec innych ludzi wykazują stopniowy rozwój. Jego uśmiech, gdy widzi czyjąś twarz, jest jednym z pierwszych dowodów. świadczących o społecznych reakcjach niemowlęcia. Początkowo nie ma to znaczenia, czy twarz ta należy do osoby znanej czy obcej, czy jest ona uśmiechnięta czy groźna. Nawet maska wywoła uśmiech. Niemowlę w pierwszych miesiącach życia będzie się śmiało tak długo, dopóki twarz jest zwrócona ku niemu i porusza się tak, jak to czynią troskliwi dorośli. Reaguje ono na wygląd twarzy w odróżnieniu od innych przedmiotów, ponieważ przestaje się śmiać, jeśli twarz (lub maska) obróci się profilem. Ten rodzaj uśmiechu występuje pomiędzy drugim a szóstym miesiącem życia u dzieci należących do całkiem odmiennych kulturowych i rasowych grup Zdaje się, że cecha ta jest jednym z wytworów rozwoju czy dojrzewania, stosunkowo niezależnym od ćwiczenia W tym przypadku natura przygotowuje reakcję społeczną (ryc. 3-10).