To, co zwykle określamy smakiem potrawy, jest wynikiem kombinacji nie tylko podstawowych wrażeń smakowych, ale także zapachu, temperatury, zmysłu dotyku policzków. Trudno opisać smak jajek, mleka, pieczonego steku w czterech podstawowych kategoriach smakowych. Często nieświadomie wiążemy ze smakiem mleka jego chłód, a ze smakiem steku jego ciepło.
Zanim zajmiemy się rozwojem niemowlęcia ludzkiego, musimy najpierw zastanowić się nad pewnymi aspektami wzrastania i rozwoju, stosującymi się również do innych organizmów. Przy wyjaśnianiu, w jaki sposób zachowanie jakiegoś organizmu upodabnia się do zachowania innych osobników danego gatunku, będziemy się opierać na dwóch głównych zasadach – dojrzewania i uczenia się. Bez uzasadniania przyjmiemy jeszcze trzecią zasadę – zasadę dziedziczności – i powrócimy do niej później (w rozdziale 15).
Burgess i Wallin (1953) zbadali 1000 zaręczonych par przed ślubem, a następnie 666 z nich w trzy do pięciu lat po ślubie Znaleźli oni korelację + ,31 dla mężów i +,27 dla żon, czyli wartości podobne do ustalonych przez Kelly’ego. Znaczenie tych badań polega na tym, że wykazały one, iż niektórzy ludzie mają większe szanse szczęśliwego pożycia w małżeństwie niż inni. Można chyba tylko do pewnego stopnia określić, czy ktoś będzie dobrym partnerem we współżyciu na podstawie znajomości jego charakteru i rodzaju jego przeżyć przed ślubem. Korelacje są jednak zbyt niskie, by testy te mogły zdobyć większe znaczenie dla celów poradnictwa indywidualnego.
Opisy smaku i węchu są w podręcznikach psychologii tradycyjnie z sobą powiązane. Ma to swoje uzasadnienie. Badania przeprowadzane przez psychologów wykazały, że wiele rzeczy poznawanych za pomocą smaku można rozróżnić tylko łącznie za pomocą zmysłów smaku i węchu. Możesz temu nie wierzyć, lecz jeśli zamkniesz oczy i zatkasz nos, nie potrafisz dokładnie odróżnić smaku plasterka jabłka od plasterka ziemniaka.
Mnóstwo pomysłowości włożono w szukanie sposobów mierzenia popędów, ponieważ psychologowie często chcą znać „poziom popędu”, aby ustalić jego związek z innymi rodzajami zachowania, takimi jak np. uczenie się.
Ponieważ tak wiele z naszej codziennej aktywności zależy od uprzedniego doświadczenia, nauczyliśmy się reagować raczej na sygnały i symbole niż na bodźce o charakterze pierwotnym . Zatem, w większości sytuacji percepcja jest głównie procesem wnioskowania bazującym na przeszłych doświadczeniach. Widzimy poruszający się kontur na niebie i wnioskujemy, że jest to samolot, mimo że w rzeczywistości nie możemy dostrzec, co to jest. Słyszymy rytmiczny hałas i bez sprawdzenia przyjmujemy, że dźwięk ten pochodzi z rury wydechowej samochodu. Wiele z naszych codziennych działań składa się z odpowiedzi na znajome sygnały i symbole. Czujemy zapach parzonej kawy i wizualizujemy przygotowywane właśnie śniadanie. Małe dziecko słysząc, jak otwierają się drzwi garażu, wnioskuje, iż tato właśnie wrócił do domu i że zbliża się czas pójścia do łóżka.
Dziecko, które nie chce już jeść szpinaku, może mieć jeszcze ochotę na lody. Pokarmy różnią się pod względem swej atrakcyjności dla różnych ludzi. Różnice upodobań pokarmowych są czasem wynikiem specjalnie wytworzonych gustów, mogą jednak wypływać ze specyficznych potrzeb organizmu. Dieta, w której brak pewnych niezbędnych składników, wywołuje specyficzne popędy. Eksperymenty na zwierzętach wykazały, że takie specyficzne popędy można zaspokoić jedynie odpowiednimi rodzajami pokarmu.
Zarówno eksperyment, jak i obserwacja są obiektywnymi metodami badawczymi. Nacisk zostaje tu położony na czynniki zewnętrzne, mowę lub inne rodzaje zachowania, które można dokładnie zarejestrować. Istnieje jednakże wiele czynników mających charakter wewnętrzny, których z tego właśnie powodu nie można badać za pomocą metod obiektywnych. Uczucia, myśli czy wyobrażenia mogą być poznane tylko w sposób subiektywny, poprzez nasze własne wewnętrzne doświadczenie. Można oczywiście próbować przyjąć bardzo obiektywne nastawienie wobec własnych doświadczeń wewnętrznych. Nigdy jednak nie ma pewności, że to, co przeżywamy, nie ulega zniekształceniu właśnie pod wpływem samoobserwacji.
Możemy teraz pokusić się o pełniejsze określenie natury myślenia. Jak wykazała nasza analiza, proces myślenia polega na dochodzeniu do hipotezy, ocenie jej oraz akceptacji bądź odrzuceniu. W sytuacji rozwiązywania problemów niesymbolicznych – na przykład przy układaniu łamigłówki – wysuwanie i ocenianie hipotezy przebiega równocześnie, w trakcie bezpośrednich manipulacji elementami, drogą kolejnych prób i błędów. Reakcjami są ruchy mięśni.