Brak poczucia bezpieczeństwa w niemowlęctwie spowodowany czy to przez nieregularne karmienie, czy też przez inne rodzaje frustracji, może mieć konsekwencje w późniejszym życiu, nawet jeśli przez wiele lat brak było objawów zaburzeń. Badania nad prymitywnymi społeczeństwami, eksperymentalne badania nad zwierzętami oraz historie przypadków w obrębie naszej własnej kultury potwierdzają tego rodzaju możliwość.
Każdy z nas wie, co odczuwa, gdy jest głodny, gdy boli go głowa lub sparzy sobie palec. Każdy z nas wie, co odczuwa, gdy jest chwalony lub ganiony. Każdy z nas jest świadomy swego własnego gniewu i strachu, podniecenia i zmęczenia – nikt inny nie ma pełnego dostępu do tej świadomości. Sposob widzenia świata przez daną jednostkę, jej wspomnienia, gra wyobraźni, jej sny i marzenia, jej przyjemności i przykrości, wszystko to należy do prywatnego świata, świata jej własnej świadomości. Przez doznania świadome rozumiemy po prostu te fakty, których w pełni świadoma jest tylko dana osoba. Psychologię interesuje ten świat, chociaż dostęp do niego można mieć jedynie w drodze wnioskowania3. Z zewnętrznych oznak możemy się dowiedzieć, że ktoś odczuwa ból i możemy nawet z zadowalającą dokładnością ocenić jego intensywność, lecz proces świadomy – rzeczywiste doznanie bólu – jest dany tylko doznającemu.
W początkach lat czterdziestych zaczęto przechodzić od sztywnego trzymania się rozkładu karmienia do karmienia dziecka wtedy, gdy tego się samo domaga, tzn. w rytmie narzuconym przez dziecko. Zgodnie z tą metodą, gdy tylko dziecko płakało, piastunka podnosiła je, klepała dla usunięcia gazów, zmieniała pieluszkę i ponownie umieszczała w łóżeczku. Jeśli dziecko nie przestawało płakać, piastunka karmiła je. W pewnym eksperymencie, w którym zastosowano tę metodę, wprowadzono tylko takie ograniczenie, że nie można było karmić częściej niż co godzinę (D. P. Marquis, 1941). Na podstawie tego badania można uważać, że naturalny rytm karmienia zdaje się być nieco zmienny, przerwy między karmieniami wynoszą zwykle trzy godziny lub więcej, lecz w pierwszym tygodniu po urodzeniu rzadko sięgają czterech godzin. Nawet w tych pierwszych dniach przerwa między karmieniami była dłuższa w nocy (3,6 godziny) niż w ciągu dnia (2,9 godziny). Gdy niemowlę rośnie, optymalny rozkład ulega pewnym wahaniom.
Chociaż można ustalać, jak mężczyźni i kobiety w danej kulturze różnią się pod względem charakterystycznych sposobów postępowania, to dowiadujemy się tą drogą więcej o tej kulturze niż o męskości czy kobiecości określonego mężczyzny lub kobiety, należących do tej kultury. W stosunku do norm kulturowych młoda kobieta może się zbytnio interesować sportem lub polityką, nie uzyskując wysokiego wyniku w teście kobiecości Termana-Milesa, jednakże, jeśli oceniać jej kobiecość na podstawie wyglądu zewnętrznego, ubioru, atrakcyjności dla pici przeciwnej, można by ją uznać za bardzo kobiecą. Podobnie, młody mężczyzna interesujący się muzyką i religią będzie miał dzięki tym zainteresowaniom niższy wynik w teście skonstruowanym według społecznych kryteriów męskości, aczkolwiek i on może być uznany za bardzo męskiego na podstawie fizycznego wyglądu, siły, zainteresowania kobietami i swojej atrakcyjności dla nich. Oczywiście, byłoby możliwe skonstruowanie skali męskości – kobiecości, która nie kładłaby przesadnego nacisku na różnice w odpowiedziach mężczyzn i kobiet, lecz korzystałaby z innych kryteriów, takich jak stopień rozwoju wtórnych cech płciowych lub zainteresowanie płcią przeciwną i zdolność wzbudzania w niej przychylnych reakcji.
Ponieważ zwierzęta nie potrafią mówić, jedynym sposobem, w jaki mogą wykazać, że znają rozwiązanie problemu, jest powtórzenie odpowiednich zachowań, kiedy napotkają ten sam problem. Wróćmy do psa Morgana i kota Thomdike’a, aby zobaczyć, do jakiego stopnia – jeśli w ogóle – zapamiętały one odkryte uprzednio rozwiązania.
Niekiedy najlepszym bądź jedynym sposobem wykazania, że potrafi się rozwiązać dany problem, jest demonstracja. Znacznie łatwiej jest pokazać, w jaki sposób wiąże się sznurowadło, niż opisać, jak to zrobić. W tym wypadku trzeci etap ogólnego procesu uczenia się zawiera w sobie etap drugi. Zapamiętaliśmy rozwiązanie problemu dzięki zdobyciu wprawy w jego wykonywaniu. Ukształtowaliśmy zatem określony nawyk.