Chociaż takie dowody przemawiają do wyobraźni, istnieje wiele wyjątków nie potwierdzających hipotezy, która mówi o tym, że kulturę dorosłych można przewidzieć na podstawie sposobu traktowania niemowląt. Jakkolwiek Indianie Navaho dogadzają swoim niemowlętom, wyrastają one na ludzi, którym brak poczucia bezpieczeństwa (Leighton i Kluckhohn, 1947). Dzieci murzyńskie z Si. Thomas na Wyspach Dziewiczych, również serdecznie traktowane w niemowlęctwie, wyrastają na ludzi lękliwych i podejrzliwych (Campbell, 1943).
Whiting i Child (1953), antropolog i psycholog, użyli podobnego, lecz nieco odmiennego podejścia w badaniach nad skutkami metod wychowywania dzieci, które ujawniają się w wieku dojrzałym. Wysunęli oni przypuszczenie, że surowa dyscyplina w poszczególnych dziedzinach uspołeczniania (np. jedzenie, trening czystości, opanowanie popędu płciowego i agresywności, usamodzielnianie się) może być przyczyną powstania lęku w tych właśnie określonych dziedzinach i poszukiwali w zachowaniu się osób dorosłych skutków lęku w poszczególnych dziedzinach postępowania. Niektóre kultury mogą np. przywiązywać dużą wagę do przyzwoitego jedzenia, a łagodnie traktować trening czystości, niektóre mogą kłaść nadmierny nacisk na uniezależnianie się dziecka od dorosłych, inne zaś mogą np. surowo kontrolować sprawy seksualne. Whiting i Child sprawdzali swoją teorię, klasyfikując kultury według stosowanych w nich metod wychowywania dzieci, a następnie porównując pewne aspekty zachowania dorosłych w tych kulturach. Ze szczególną ostrożnością starali się zapewnić niezależną klasyfikację ćwiczeń, którym podlegały dzieci i form zachowania dorosłych. Materiał dowodowy znaleźli w rejestrach Uniwersytetu Yale. Zawierają one sprawozdania z badań antropologicznych nad prawie 200 kulturami i obejmują bardzo wiele szczegółowych zagadnień. Następujące zestawienie pokazuje, w jaki sposób robili oni swoje porównania.
Leave a reply