Indywidualność i osobowość

Ostatnio duże zainteresowanie wzbudziło uczenie się „programowane” za pomocą tzw. maszyn uczących: jest to przykład praktycznych konsekwencji eksperymentalnych badań nad uczeniem się. Program stanowi próbę zastosowania tego, co wiemy o zasadniczych właściwościach procesu uczenia się do konkretnych zadań: stosuje się tu technikę, w której zaplanowano starannie każdy etap tego procesu. Później rozpatrzymy szczegółowo, w jaki sposób tego rodzaju programy opierają się na teorii uczenia się, teraz możemy tylko wspomnieć, że zastosowanie ich przyniosło obiecujące rezultaty. Stwierdzono np., że dzieci w szkole podstawowej, które korzystały z programu, maszyny uczącej, nauczyły się czytać o wiele lepiej niż dzieci, które uczono w zwykły sposób (Porter, 1959),

Przy myśleniu i rozwiązywaniu problemów posługujemy się tym, czegośmy się nauczyli, a poza tym zyskujemy nową sposobność do dalszego uczenia się. Wzajemne powiązania pomiędzy uczeniem się a myśleniem z uwzględnieniem roli mowy nasuwają mnóstwo problemów, które mogą się stać przedmiotem badania.

Indywidualność i osobowość. Odrębność jednostki jest wytworem wpływów dziedzicznych i środowiskowych, które ją kształtowały: należą tu przypadkowe czynniki związane z urodzeniem i wychowaniem, jak również i to, czego się ona uczyła, co spostrzegała, o czym myślała. Psychologowie opracowali rozmaite sposoby oceny i mierzenia wielu rodzajów właściwości różnicujących ludzi. Chyba najbardziej znaną z tych metod są testy inteligencji.

Inteligencja jest jednak tylko pewną cechą indywidualności. Wszyscy znamy ludzi, o których mówimy ,,to jest wybitna osobowość” (lub z ubolewaniem ,,on całkiem zatracił swoją osobowość”). Co to jest osobowość? Co ostatecznie odróżnia daną jednostkę od innej? Co mamy na myśli, gdy mówimy o „jaźni”? Są to pytania, które mają doniosłe znaczenie dla psychologii.