Nierównomierny charakter zmian w okresie dorastania uwypukla niektóre społeczne i emocjonalne problemy tego okresu (tak np. istnieje pogląd, że okres dorastania jest wiekiem niezręczności). Odpowiada to prawdzie w odniesieniu do społecznego zachowania pewnej części młodzieży, lecz nie jest słuszne, jeśli wziąć pod uwagę koordynację ruchów związanych z rozwojem fizycznym.
Wiele problemów młodzieży dorastającej można lepiej zrozumieć, rozpatrując je w kategoriach „nowych” i „wieloznacznych” sytuacji, wobec których staje młody człowiek. Nowe sytuacje napotyka on wtedy, gdy jest dostatecznie duży i dorosły, by wolno mu było robić to, Czego nie pozwala się mniejszym i młodszym dzieciom. Wieloznaczne sytuacje powstają stąd, że wchodzenie w świat dorosłych jest procesem stopniowym, a dorastający chłopiec czy dziewczyna jest w pewnym sensie jednocześnie dzieckiem i osobą dorosłą.
Specyficzne problemy młodzieży dorastającej powstają w dziedzinie spraw seksualnych, w dziedzinie stosunku do rówieśników oraz kształtowania się norm i wartości, a także w związku z dążeniem do uniezależnienia się od domu.
Konflikty okresu dorastania mogą doprowadzić do przestępczości młodocianych. Odróżnia się przestępczość indywidualną, u podstaw której leżą problemy osobiste, oraz przestępczość grup o w ą, której przejawem są młodzieżowe gangi.
Problemy typowe dla okresu dorastania nie kończą się wraz z osiągnięciem wieku dojrzałego. Problemy przystosowania w początkach wieku dojrzałego stanowią kontynuację trudności młodzieńczych: jedynie zmiany fizyczne mają teraz mniejsze znaczenie.
W wieku dojrzałym różnicują się role związane z płcią. Studia nad kulturami pierwotnymi (jak również nad kulturą amerykańską) dowodzą, że różnice te jedynie w części zależą od biologicznej roli obu pici. Wiele napotkanych przez nas różnic wynika z konwencji kulturowych.
Badania nad szczęściem małżeńskim świadczą o ciągłości rozwoju, ponieważ najważniejszych prognostyków tego szczęścia dostarcza okres dzieciństwa: szczęśliwe pożycie rodziców, szczęśliwe dzieciństwo, serdeczne stosunki z rodzicami i rodzeństwem oraz zdecydowane, lecz niezbyt surowe metody wychowawcze w tym okresie.
Lata największej sprawności i produktywności przypadają między dwudziestym a czterdziestym rokiem życia. Chociaż okres produktywności może trwać aż do późnego wieku, późniejszy jej poziom można na ogół przewidzieć na podstawie osiągnięć między trzydziestym a czterdziestym rokiem życia. Wzrastająca długowieczność stwarza nowe problemy dla ludzi, którzy osiągnęli wiek emerytalny,
Leave a reply