Category Psychologia

Burgess i Wallin (1953) zbadali 1000 zaręczonych par przed ślubem, a następnie 666 z nich w trzy do pięciu lat po ślubie Znaleźli oni korelację + ,31 dla mężów i +,27 dla żon, czyli wartości podobne do ustalonych przez Kelly’ego. Znaczenie tych badań polega na tym, że wykazały one, iż niektórzy ludzie mają większe szanse szczęśliwego pożycia w małżeństwie niż inni. Można chyba tylko do pewnego stopnia określić, czy ktoś będzie dobrym partnerem we współżyciu na podstawie znajomości jego charakteru i rodzaju jego przeżyć przed ślubem. Korelacje są jednak zbyt niskie, by testy te mogły zdobyć większe znaczenie dla celów poradnictwa indywidualnego.

Opisy smaku i węchu są w podręcznikach psychologii tradycyjnie z sobą powiązane. Ma to swoje uzasadnienie. Badania przeprowadzane przez psychologów wykazały, że wiele rzeczy poznawanych za pomocą smaku można rozróżnić tylko łącznie za pomocą zmysłów smaku i węchu. Możesz temu nie wierzyć, lecz jeśli zamkniesz oczy i zatkasz nos, nie potrafisz dokładnie odróżnić smaku plasterka jabłka od plasterka ziemniaka.

Mnóstwo pomysłowości włożono w szukanie sposobów mierzenia popędów, ponieważ psychologowie często chcą znać „poziom popędu”, aby ustalić jego związek z innymi rodzajami zachowania, takimi jak np. uczenie się.

Ponieważ tak wiele z naszej codziennej aktywności zależy od uprzedniego doświadczenia, nauczyliśmy się reagować raczej na sygnały i symbole niż na bodźce o charakterze pierwotnym . Zatem, w większości sytuacji percepcja jest głównie procesem wnioskowania bazującym na przeszłych doświadczeniach. Widzimy poruszający się kontur na niebie i wnioskujemy, że jest to samolot, mimo że w rzeczywistości nie możemy dostrzec, co to jest. Słyszymy rytmiczny hałas i bez sprawdzenia przyjmujemy, że dźwięk ten pochodzi z rury wydechowej samochodu. Wiele z naszych codziennych działań składa się z odpowiedzi na znajome sygnały i symbole. Czujemy zapach parzonej kawy i wizualizujemy przygotowywane właśnie śniadanie. Małe dziecko słysząc, jak otwierają się drzwi garażu, wnioskuje, iż tato właśnie wrócił do domu i że zbliża się czas pójścia do łóżka.

Dziecko, które nie chce już jeść szpinaku, może mieć jeszcze ochotę na lody. Pokarmy różnią się pod względem swej atrakcyjności dla różnych ludzi. Różnice upodobań pokarmowych są czasem wynikiem specjalnie wytworzonych gustów, mogą jednak wypływać ze specyficznych potrzeb organizmu. Dieta, w której brak pewnych niezbędnych składników, wywołuje specyficzne popędy. Eksperymenty na zwierzętach wykazały, że takie specyficzne popędy można zaspokoić jedynie odpowiednimi rodzajami pokarmu.

Zarówno eksperyment, jak i obserwacja są obiektywnymi metodami badawczymi. Nacisk zostaje tu położony na czynniki zewnętrzne, mowę lub inne rodzaje zachowania, które można dokładnie zarejestrować. Istnieje jednakże wiele czynników mających charakter wewnętrzny, których z tego właśnie powodu nie można badać za pomocą metod obiektywnych. Uczucia, myśli czy wyobrażenia mogą być poznane tylko w sposób subiektywny, poprzez nasze własne wewnętrzne doświadczenie. Można oczywiście próbować przyjąć bardzo obiektywne nastawienie wobec własnych doświadczeń wewnętrznych. Nigdy jednak nie ma pewności, że to, co przeżywamy, nie ulega zniekształceniu właśnie pod wpływem samoobserwacji.

Możemy teraz pokusić się o pełniejsze określenie natury myślenia. Jak wykazała nasza analiza, proces myślenia polega na dochodzeniu do hipotezy, ocenie jej oraz akceptacji bądź odrzuceniu. W sytuacji rozwiązywania problemów niesymbolicznych – na przykład przy układaniu łamigłówki – wysuwanie i ocenianie hipotezy przebiega równocześnie, w trakcie bezpośrednich manipulacji elementami, drogą kolejnych prób i błędów. Reakcjami są ruchy mięśni.

Nierównomierny charakter zmian w okresie dorastania uwypukla niektóre społeczne i emocjonalne problemy tego okresu (tak np. istnieje pogląd, że okres dorastania jest wiekiem niezręczności). Odpowiada to prawdzie w odniesieniu do społecznego zachowania pewnej części młodzieży, lecz nie jest słuszne, jeśli wziąć pod uwagę koordynację ruchów związanych z rozwojem fizycznym.

Głównym czynnikiem wpływającym na ostrość słuchu u człowieka jest wiek. S.J. CROWF. badając setki ludzi w wieku od 20 do 70 lat, odkrył wiele ciekawych faktów dotyczących słuchu. Dowodzą one, że niskie dźwięki, o częstotliwości mniejszej niż 1000 Hz, czyli 1000 drgań w ciągu jednej sekundy, są jednakowo słyszalne we wszystkich grupach wiekowych. Na ogół ostrość słyszenia dźwięków o wyższej częstotliwości (powyżej 8000 Hz) obniża się na skutek procesu starzenia się. 1 tak, górna granica dla osób pomiędzy 20 a 40 rokiem życia była bliska 16 000 Hz. W wieku 40-60 wynosiła 10 000 Hz, powyżej zaś 60 lat – 8000 Hz.

Na pytanie, co słyszymy: długość fali czy dźwięki, możemy odpowiedzieć: dźwięki. Wiemy już, że ucho ma wyjątkową zdolność przekształcania drgań powietrza w zintegrowane wzorce dźwięku. W tym miejscu w większości książek psychologicznych opisuje się fizyczną charakterystykę dźwięku z uwzględnieniem jego wysokości, barwy, natężenia i głośności. Informacje te powinny znaleźć się raczej w podręcznikach fizyki. Dla naszych celów skoncentrujemy się na słyszeniu i jego wpływie na zachowanie. Nie wszystkie fale dźwiękowe są słyszalne dla ludzkiego ucha. U większości osób ucho reaguje na częstotliwości od 25 do 20 000 drgań na sekundę. Podkreślamy słowo „ludzki”, ponieważ wiele gatunków zwierząt reaguje na wyższe częstotliwości dźwięku, powyżej 20 000 drgań na sekundę, zwykle niesłyszalnych dla ucha ludzkiego. Na przykład pies reaguje na wysokie dźwięki niesłyszalne dla człowieka. Ulubioną praktyką treserów cyrkowych jest nauczenie psa reagowania na pewne dźwięki o wysokiej częstotliwości. Wysyłając te dźwięki, równocześnie mówią do psa, wywołując wśród publiczności wrażenie, że zwierzę wykonuje skomplikowane polecenia słowne.

Wymienione wyżej etapy opisuje się w odniesieniu do osoby, będącej przedmiotem uczuć. Gdy dziecko rośnie, przedmiot uczuć powinien się zmieniać. Rozwój może się jednak zatrzymać na każdym z tych etapów. Tak więc, niektórzy dorośli są nastawieni narcystycznie, niektórzy są zależni od rodziców, a niektórzy są homoseksualistami. Nawet w normalnym rozwoju występują zwykle fragmentaryczne pozostałości wcześniejszych powiązań, tak że przejście od jednego etapu do drugiego nie musi być wyraźne. Gdy rozwój jest zahamowany w skrajnym stopniu, aby pomóc danej jednostce wejść w bardziej normalne w dojrzałym wieku stosunki, musimy wiedzieć, dlaczego normalny rozwój nie wystąpił.

Gdy warunki spowodują, że organizm znajdzie się pod wpływem wielkiego obciążenia czy nacisku (stressu), mechanizmy homeostatyczne przestają funkcjonować tak płynnie, jak zwykle: jeśli stress trwa nadal, organizm może ulec uszkodzeniu nawet na skutek swych własnych wysiłków, by sprostać stressowi. Wiele rodzajów czynników i zdarzeń może być przyczyną tego, że organizm znajdzie się w warunkach stressu: infekcje, napięcie nerwowe, obrażenia cielesne, nadmierne gorąco lub zimno, zmęczenie fizyczne. Warunki współczesnego życia sprawiają, że niektórzy ludzie przez długie okresy ulegają działaniu stressu. Gdy staramy się zrozumieć, co się dzieje z takimi ludźmi, wówczas musimy rozważyć fizjologiczne mechanizmy przystosowania do stressu.