Mózg kręgowca rozwinął się z pojedynczej wklęsłej struny nerwowej, przebiegającej wzdłuż grzbietu ciała, ze zgrubieniami w przednim jej końcu (głowa). Z trzech zgrubień powstało przodomózgo- wie, śródmózgowie i tyłomózgowie, łączące się z kolei z rdzeniem kręgowym. Mózg człowieka zachował ten podstawowy układ.
Człowiek zawsze starał się zrozumieć siebie i otaczający go świat, gdyż potrafi, zastanawiać się nad przeszłością, brać pod uwagę aktualne doświadczenia i robić plany na przyszłość. Gdy stykał się ze zjawiskami, których nie był w stanie pojąć, skłonny był początkowo przypisywać je boskiej interwencji lub jakiejś magii zapewne praktykowanej na nim przez jego wrogów. Rozwój nauk przyrodniczych datuje się od czasu, gdy człowiek dostrzegł w zjawiskach przyrody pewien porządek, który czynił je dlań zrozumiałymi, a więc na przykład gdy stwierdził, że przez oswajanie zwierząt lub uprawę zbóż może mieć wpływ na zaopatrzenie się w żywność.
Motyw jest czymś, co pobudza organizm do działania, lub gdy organizm został już pobudzony, jest wówczas czymś, co podtrzymuje to działanie i nadaje mu kierunek. Tak więc, motywy mają zarówno aspekt pobudzenia, jak i aspekt kierunkowy.
Wspomnieliśmy poprzednio, że organizm wykazuje tendencję do utrzymywania normalnego stanu równowagi, czyli homeostazy, od którego odbiega zachowanie, będące reakcją na bodźce, Kiedy pojawia się jakakolwiek zmiana lub wysiłek, występuje czasowo zakłócenie homeostazy i zostają uruchomione mechanizmy, które służą do jej przywrócenia, Mimo całej doniosłości homeostazy i mimo tego, że zaburzenie jej pociąga za sobą stany napięcia, normalne życie organizmu nie jest życiem w spokoju, lecz życiem czynnym.
Na tym schematycznym rysunku pokazano zasadniczą budowę mózgu rekina – jest to rurka z różnymi wygięciami, fałdami i wybrzuszeniami. Obok trzech głównych części (przodomózgowie, śródmózgowie, tyłomózgowie) występuje tu również „międzymózgowie” (wzgórze i podwzgórze), a w tyłomózgowiu rozwinął się móżdżek wyróżniający się od rdzenia przedłużonego. Przodomózgowie i śródmózgowie są strukturami parzystymi (zob. ryc. 2-8). mózgu, która otrzymała nazwę neocorte.v („nowa kora”) lub po prostu kora mózgowa: pod tą nazwą znamy ją u wyższych form zwierzęcych, a także i u człowieka.
Nie ulega wątpliwości, że człowiek może robić plany i realizować je. Wie, co chce zrobić, gdzie chce być w określonym czasie i stara się organizować wszystko w ten sposób, aby jego zamierzenia zostały spełnione. 4. Poza jakimiś nieprzewidzianymi okolicznościami istnieje często prawdopodobieństwo, że plany jego urzeczywistnią się. Osobą ,,o silnej woli” nazywamy taką osobę, która potrafi powziąć jakiś plan i tak mocno się nim zająć, że wykaże odporność na przeszkody, a jednocześnie pomysłowość w znajdowaniu sposobów kontynuowania drogi do wytkniętego celu. Osobą „o słabej woli” jest ktoś, kto nie jest zdolny trzymać się wytkniętego planu bez względu na to, jak wyraźnie potrafi go sformułować, i łatwo odstępuje od niego w obliczu trudności czy nieprzewidzianych zdarzeń. Wc wszystkim, o czym tu była mowa, trudno jest dopatrywać się jakichś głębokich problemów filozoficznych. Sprawa jest może w pewnym stopniu skomplikowana, ale nie leży poza granicami nauk empirycznych. Ludzie różnią się po prostu pod względem swych umiejętności tworzenia i realizowania planów tak samo, jak różnią się zdolnościami do rozwiązywania problemów intelektualnych lub do wykonywania czynności wymagających zręczności.
Po wyprowadzeniu jednego lub kilku wniosków z przyjętej hipotezy nasz myśliciel poddaje je następnie eksperymentalnej weryfikacji. Czynność ta może mieć charakter symboliczny lub bezpośredni, czyli fizyczny. W naukach przyrodniczych stosuje się testy bezpośrednie. Matematycy przeprowadzają często dowód nie wprost, wykazując fałszywość danej hipotezy. Oznacza to, że jeśli fi jest fałszywe w zdaniu „fi wtedy i tylko wtedy, gdy A”, wówczas A musi być również fałszywe. Ponieważ A stanowi hipotezę, nasz myśliciel musi ponowić cały proces rozumowania, co – jak wiemy z własnego doświadczenia – zdarza się dość często.
Zwolennicy teorii zdolności argumentowali, że Thomdike powinien był posunąć się dalej w swej klasyfikacji. W wyróżnionych przez niego grupach inteligencji występowały bowiem talenty, które w przypadku wielu ludzi stały w sprzeczności z innymi talentami zawartymi w tej samej grupie. Choć inteligencja abstrakcyjna miała obejmować zarówno uzdolnienia liczbowe, jak i werbalne, prędko okazało się, że wśród utalentowanych lingwistów jest wielu słabych matematyków, a wśród dobrych matematyków sporo słabych lingwistów. Z drugiej natomiast strony stwierdzono, że wyróżnione przez Thomdike’a zdolności mają tendencję do jednakowego rozkładania się w grupach – jeśli któraś z osób przejawiała szczególną zdolność w obrębie jednej z trzech wymienionych grup, to znacznie wzrastało prawdopodobieństwo wystąpienia wysokiego poziomu zdolności wśród zdolności wymienionych w dwóch pozostałych grupach.
Williera, Weissa i Hamburgera /l?ia/gsis of development (1935) stanowi użyteczne źródło wiadomości dotyczących rozwoju embrionalnego. Główne problemy dojrzewania są omówione w rozdziałach napisanych przez Carmichaela i Gesella w Carmichaela Manual of child psychology (2nd Ed., 1954). Birneya i Teevana Instinct (1961) – to zbiór artykułów wydanych w formie broszury: traktują one o odruchu „podążania za”, czyli tzu\ imprinting i o wczesnym okresie rozwoju zachowania. Szereg rozdziałów omawiających następstwa wczesnych oddziaływań środowiska można znaleźć w Functions of early experience (1961) Fiskego i Maddiego.