Zmodyfikowany test „zgadnij kto to?” składał się ze zdań opisujących wybrane rodzaje zachowania. Każde dziecko wpisywało nazwiska jednego lub więcej kolegów z tej samej klasy, którzy jego zdaniem pasowali do tego opisu. Np. skłonność do niespokojnego i spokojnego zachowania przedstawiono w sposób następujący:
Suchość w ustach i gardle przyczynia się do powstania pragnienia. Gdy błony śluzowe są względnie suche, mamy wówczas świadomość tego, że jesteśmy spragnieni. Pożądanie wody można jedynie w części zaspokoić przez złagodzenie wrażenia suchości w ustach, co osiągano, pobudzając ślinienie żuciem gumy, zwilżając usta lub znieczulając skórę ust ,i gardła. Jak skurcze żołądka stanowią tylko jeden komponent popędu głodu, tak samo suchość w ustach i gardle jest tylko jednym z komponentów popędu pragnienia. Eksperymenty na psach potwierdzają fakt, że nie sama tylko suchość w gardle, lecz i potrzeby organizmu regulują ilość wypijanej wody.
Nerwy odśrodkowe, biegnące od ośrodkowego układu nerwowego do mechanizmów reagujących (efektorów), można podzielić na dwie grupy: nerwy biegnące do mięśni prążkowanych oraz nerwy biegnące do mięśni gładkich i gruczołów. Nerwy, idące do mięśni prążkowanych, zalicza się zwykłe do ośrodkowego układu nerwowego, podczas gdy nerwy idące do mięśni gładkich i gruczołów grupuje się razem jako tworzące autonomiczny (wegetatywny) układ nerwowy. Anatomiczną podstawę tego rozróżnienia stanowi fakt, że włókna nerwowe układu autonomicznego w drodze do mięśnia lub gruczołu mają zawsze połączenie z innym neuronem (tj. synapsę) na zewnątrz mózgu lub rdzenia kręgowego, podczas gdy w nerwach biegnących do mięśni prążkowanych nie występują takie zewnętrzne synapsy. Autonomiczny układ nerwowy zawdzięcza swoją nazwę temu, że reguluje wiele procesów „autonomicznych”, czyli „samoregulujących się”, takich jak trawienie czy krążenie krwi, które zachodzą nawet we śnie lub w omdleniu.
Jeśli odwrócić zainteresowanie od popędowego aspektu teorii po- trzeby-popędu-przynęty, a zamiast tego zwrócić uwagę na przynętę (oraz inne okoliczności pobudzające), można wówczas wytłumaczyć motywowane zachowanie, nie odwołując się do aktywizującej roli popędu. Ten punkt widzenia rozwijał się stopniowo – od stanowiska, że jeśli motywowane zachowanie powtarza się, popęd stopniowo „uzewnętrznia się” i przynęta przybiera właściwości popędu (Anderson, 1941) – poprzez koncepcję, że przynęta spełnia rolę nieco podobną do popędu, czy to zwielokrotniając jego efektywność (Hull, 1952), czy też zlewając się z nim, jak gdyby była jego składnikiem (Spcnce, 1956) – aż do stanowiska, że pojęcie ogólnego popędu jako siły napędowej jest zbędne (Estes, 1958).
Wydaje się rzeczą zrozumiałą, że skoro pięcioletnim chłopcom pozwala się być bardziej agresywnymi niż dziewczętom, to w wieku lat dwunastu bardziej niż dwunastoletnie dziewczęta pochwalają oni agresywne zachowanie, a własna agresywność wywołuje u nich mniejszy lęk. Okazało się jednak, że lęk związany z własną agresywnością był u dwunastoletnich dziewcząt inaczej uzależniony od metod wychowawczych, stosowanych wobec nich przed piątym rokiem życia niż u dwunastoletnich chłopców. Na przykład im wyższy był wskaźnik samokontroli pięcioletniej dziewczynki, tym większy był jej lęk przed własną agresją w wieku lat dwunastu: tymczasem u chłopców, im wyższa była samokontrola w wieku lat pięciu, tym mniej obawiali się swojej agresji w wieku lat dwunastu. Wygląda to nieco paradoksalnie, jeśli nie weźmie się pod uwagę innych zależności. Autor tego studium, stosując analizę uwzględniającą szereg zależności pomiędzy danymi z piątego i dwunastego roku życia, dochodzi do wniosku, że lęk przed własną agresją ma odmienną historię u chłopców i dziewcząt, który to fakt tłumaczy takie pozornie paradoksalne zależności jak przytoczona powyżej. Sądzi on, że w przypadku chłopców rezultaty te są w zgodzie ze skomplikowanym charakterem procesu uspołeczniania, w którym chłopiec uczy się dostosowywać do norm społecznych, ograniczać swoją -agresywność do dopuszczalnego poziomu i nie przejmować się nią. U dziewczynki natomiast nawet pomniejsze akty agresji są uważane za ,,niekobieee”, tak że jeśli początkowo wolno jej postępować podobnie jak chłopcu, to później jej lęk związany z agresją wzrasta. Zatem w rodzinie, która zezwala na agresję u pięcioletnich dzieci, u dziewczynki dwunastoletniej rozwinie się silniejszy lęk przed własną agresywnością, podczas gdy lęk ten u dwunastoletniego chłopca będzie słabszy (Sears, 1961) 6.
Nadnercza składają się z dwóch głównych części, z których każda wydziela swoje własne hormony. Rdzeń nadnerczy wydziela adrenalinę i nora.drenalinę. Kora tych gruczołów wydziela szereg produktów hormonalnych, zwanych łącznie hormonami kory nadnercza.
Aby zrozumieć zachowanie, musimy wiedzieć, co je pobudza i co mu nadaje kierunek: tymi aspektami aktywnego i ukierunkowanego na cel zachowania zajmuje się psychologia motywacji. Ponieważ z sukcesami i klęskami motywowanego zachowania łączą się ściśle: przyjemność i cierpienie, nadzieja i strach, zadowolenie i przykrość – między motywacją a emocją istnieje biisici związek.
Auior ten odróżnia potrzeby psychogenne od wiscerogennych, czyli fizjologicznych. W zestawieniu tym zmieniono mcktÓTe terminy, aby uniknąć neologizmów wprowadzonych przez Murraya.
Wykres obrazuje wiek, w jakim 933 przyrodników, matematyków i wynalazców stworzyło 1359 wybitnych dzieł (Źródło: Lehman, 1953). Wszystkie poprzednie dane dotyczyły jedynie osiągnięć wybitnych. Czy uczeni i pisarze, którzy wcześnie tworzą dobre dzieła, będą na ogól pracować jeszcze lepiej, gdy dojrzeją, czy też ich najlepsze dzieło powstaje wcześnie? Lehman postanowił odpowiedzieć na to pytanie przez ustalenie, w jakim wieku wybitni ludzie z różnych dziedzin stworzyli swoje ,,najlepsze dzieło”, najlepsze-według oceny innych osób kompetentnych w tych dziedzinach. Jeśli przedstawimy wiek, w jakim stworzono „najlepsze dzieła” na tle całego okresu produktywności, otrzymamy odpowiedź na nasze pytanie. Lehman opracował szereg takich zestawień. Typowy przykład widzimy na ryc. 4-15. Wybitni filozofowie publikowali swoje „najlepsze dzieła” przeważnie w szczytowym punkcie okresu ogólnej produktywności. Chociaż kontynuowali oni swą twórczość aż do ostatnich lat życia, wśród ich prac było coraz mniej dziel wybitnych. Tak samo jest i w innych dziedzinach: jeśli na wykresie uwzględnimy tylko najlepsze prace, szczyt produktywności przypada równie wcześnie, a spadek z wiekiem jest wtedy szybszy, niż gdy bierzemy pod uwagę ogół wybitnych prac.
Opisane powyżej korelacje odpowiadają schematowi eksperymentu, w którym występuje jedna zmienna niezależna i jedna zmienna zależna. Dla przypadków bardziej złożonych istnieją również bardziej złożone metody korelacji, lecz z nimi zapoznamy się później.
Układ parasympatyczny dzieli się na dwie części: niektóre z jego włókien biorą początek w rejonie czaszki, powyżej włókien układu sympatycznego, a inne niżej od nich w okolicy kręgów krzyżowych (ryc. 2-15).
Wzajemna wymiana naładowanych elektrycznie cząsteczek, czyli jonów, przez błonę włókna nerwowego umożliwia przekazywanie impulsu nerwowego.