Dlaczego zapominamy
– Istnieją dwie główne teorie zapominania:
– teoria atrofii oparta na metabolizmie,
– teoria interferencji oparta na zachowaniu.
– Istnieją dwie główne teorie zapominania:
– teoria atrofii oparta na metabolizmie,
– teoria interferencji oparta na zachowaniu.
Jeśli potkniesz się, a jednak nie upadniesz, mówisz wówczas, że „prawie straciłeś równowagę”. Zdolność utrzymywania pozycji pionowej i zmysł równowagi są kontrolowane przez subtelne organy czuciowe zwane kanałami półkolistymi.
Ponieważ płód świnki morskiej został dopiero co wyjęty z ciała matki, nie doznawał poprzednio żadnych pobudzeń pochodzących od bodźców zewnętrznych. Przy słabym pobudzeniu świetlnym oka jedyną reakcją jest jego zamknięcie (po lewej), lecz silniejsze pobudzenie powoduje podniesienie przedniej łapy do drażnionego miejsca. Okres płodowy, 51 dzień: poród następuje normalnie w 68 dniu. (Źródło: Carmichael i Smith, 1939, s. 432). takie wykazują, że pojawianie się określonych form zachowania w ich kolejności rozwojowej zależy bardziej od wewnętrznych procesów wzrostu (tj. wieku płodowego) niż od odpowiednich pobudzeń zewnętrznych (Carmichael, 1954 a).
W okresie pierwszej wojny światowej grupa psychologów amerykańskich, zwanych behawiorystami, przedstawiła nowy pogląd na świadomość, który był równie sceptyczny jak postawa psychoanalityków. Behawioryści dalecy jednak byli od uznania nieświadomości. Freud był im obcy. Główną postacią tego nurtu był JOHN B. WATSON, który początkowo zajmował się eksperymentalnym badaniem zwierząt, gdzie tradycyjne metody psychologii, odwołujące się do świadomości, nieświadomości czy introspekcji, nie miały żadnego praktycznego znaczenia. Tym, co eksperymentator mógł tutaj obserwować, było jedynie zachowanie. Behawioryści uznawali taką metodę za niezwykle cenną, gdyż obserwacja miała charakter obiektywny i wolna była od subiektywizmu badań nad świadomością, introspekcyjnych doznań i wolnych, nieświadomych skojarzeń. Zastosowali techniki wykorzystywane do badań zachowania zwierząt w badaniach nad zachowaniami człowieka. Behawioryści opierali się w znacznej mierze na fizjologii, a ich najistotniejszym wkładem w rozwój psychologii były prace dotyczące reakcji warunkowych. W późniejszym okresie behawio- ryzm watsonowski uległ znacznym przemianom, jednakże jego systematyczne, obiektywistyczne podejście znalazło kontynuatorów w obiektywnej psychologii reprezentowanej między innymi przez CLARKA HULLA i EDWARDA TOLMANA.
Praktykujący psychologowie wyznają zazwyczaj pogląd, że żaden z owych trendów nie ma monopolu na prawdę. Rzeczywiście – jeśli spojrzymy na określone w powyższej tabeli zakresy zainteresowań poszczególnych szkół, będziemy musieli przyznać, że obraz całości bardziej przywodzi na myśl pięć palców u jednej ręki niż pięć odrębnych rąk. W dalszej części tej książki starać się będziemy zaprezentować osiągnięcia wszystkich szkół. I tak następny rozdział opiera się zasadniczo na ustaleniach, którym początek dał strukturalizm psychofizyczny, a kolejny po nim rozdział – na dokonaniach gestaltystów. Nie zawsze będziemy zaznaczać, która ze szkół stoi za konkretnymi ustaleniami merytorycznymi, ponieważ wszystkie one spełniają warunki naukowości stawiane przez współczesną psychologię.
„Wymaganą reakcją stanowiło różnicowanie między kołem a trójkątem: zwierzęta eksperymentalne widywały koła i trójkąty w swoich klatkach mieszkalnych, a zwierzęta kontrolne nie. (Źródło: Gibson i Walk, 1956). uwagę, że prawie każdy temat nadaje się do badań tego rodzaju: wielkość dostrzegalnej zmiany, oświetlenia w zależności od początkowego poziomu oświetlenia, tempo uczenia się w zależności od wieku uczącego się, strach przed wężami w zależności od uprzednich doświadczeń z nimi. Na ryc. 1-10 czas latencji reakcji (okres czasu między bodźcem a początkiem reakcji) zależy od siły wstrząsu elektrycznego, który dana reakcja przerywa. Zwróćmy uwagę, że metoda graficznego przedstawiania wyników jest bardzo dogodna: zmienną niezależną zaznaczamy wzdłuż linii podstawy (na osi poziomej), a zmienną zależną – na osi pionowej.
W poprzednim rozdziale stwierdziliśmy, że pojęcie jest to ogólne wyobrażenie jakiejś właściwości, oderwanej od konkretnych przypadków, nazwane i traktowane jako odrębny byt. Właściwości takie, jak twardość czy zieloność stanowią typowe pojęcia. Pojęciami są takie siły, jak elektryczność czy grawitacja. Podobnie ma się rzecz z pojęciami dotyczącymi stanów psychicznych, jak w wypadku radości lub przerażenia.
Chociaż frustrujący okres inkubacji wydaje się nieunikniony nawet u twórców genialnych, można go czasem skrócić lub ułatwić poprzez aktywne zaatakowanie problemu. Oto lista pytań dotyczących elementów sytuacji – pytań, które warto sobie zadać. Każde z nich może prowadzić do olśnienia nasuwającego właściwe rozwiązanie.
Na przełomie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych przeprowadzono serię eksperymentów badających efekty silnej redukcji bodźców sensorycznych u ludzi. Aby ograniczyć do minimum dopływ bodźców z otoczenia, wymagano od uczestników tych eksperymentów, by nie robili nic poza leżeniem w łóżku z zasłoniętymi oczami, zatkanymi uszami i unieruchomionymi kończynami. Niewiele osób potrafiło długo to znosić. Wyniki te sugerują, że człowiek potrzebuje zmiennej stymulacji sensorycznej z otoczenia.
Stosunki pomiędzy dziećmi w rodzinie mogą wywrzeć trwały wpływ na osobowość. W pewnym studium nad rolami osobowościowymi w wielu rodzinach wyodrębniono osiem różnych ról, z których trzy wykazywały pewną zależność od kolejności urodzeń. Były to następujące role: (1) dziecko odpowiedzialne (często pierworodne), (2) dziecko towarzyskie, łubiane (często drugie z kolei) oraz (3) dziecko rozpieszczone (często najmłodsze). Inne role, które w wieloosobowej rodzinie kształtowały osobowość, były następujące: (4) lekkoduch, wysoko ceniący aktywmość towarzyską, (5) dziecko pilne, (6) dziecko izolowane myślące o swych własnych sprawach, (7) dziecko nieodpowiedzialne oraz (8) dziecko chorowite (Bossard i Bali, 1955).
Różnym grupom badanym oferowano różne nagrody za rozwiązanie zadań arytmetycznych. Bez wzglądu na wielkość przynęty wyniki były najwyższe przy szansach sukcesu wynoszącego 50 :50, gdy indywidualny wysiłek zdawał się mieć największy wpływ na rezultaty.
Prymitywne społeczeństwa tłumaczą sobie choroby na wiele sposobów. opanowaniem przez złe duchy, karą za pogwałcenie tabu, zatruciem przez niewidzialne oszczepy wroga, zatrutym pożywieniem, Badacze klasyfikowali kultury według interpretacji, która przeważała w danej kulturze.